តើកម្ពុជាទទួលបានឯករាជ្យពីបារាំងនៅឆ្នាំណា?
◈​ កម្ពុជាទទួលបានឯករាជ្យពីបារាំងនៅ ថ្ងៃ ៩ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៥៣។

ហេតុអ្វីបានជាយើងសិក្សាពីបញ្ហាចិត្តសង្គម?
◈ បានជាយើងសិក្សាពីបញ្ហាចិត្តសង្គម ពីព្រោះការសិក្សាពីបញ្ហានេះ នាំឱ្យយើងដឹងពីបញ្ហាការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តរបស់មនុស្ស ទៅនឹងបញ្ហាព្រឹត្តិការណ៍សង្គម។ ដូចជា បញ្ហាដែលប្រជាជនកម្ពុជាបានជួបប្រទះ ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យកន្លងមក រួមមាន ការភ័យរន្ធត់ ការរងរបួសធ្ងន់ធ្ងរ ការគំរាមកំហែង ការបាក់ស្បាត ភាពតានតឹងក្នុងរចិត្ត ភាពអយុត្តិធម៌។

ដើម្បីទប់ស្កាត់ជំងឺអេដស៍តើអ្នកត្រូវអប់រំយុវជនដូចម្តេចខ្លះ?
◈ ដើម្បីទប់ស្កាត់ជំងឺអេដស៍ ត្រូវអប់រំយុវជន ដូចតទៅ៖
· សិក្សាស្វែងយល់ពីជំងឺអេដស៍
· ការពារដើម្បីកុំឱ្យឆ្លងជំងឺនេះ
· ជួយឱ្យគេចេះការពារខ្លួនកុំឱ្យឆ្លង
· ពន្យល់គេកុំឱ្យឆាប់ប្រលូកក្នុងរឿងនេះ
· បង្ហាញឱ្យឃើញ អំពីតំលៃស្នេហាស្មោះត្រង់ មួយទល់នឹងមួយ
· ចេះប្រើស្រោមអនាម័យត្រឹមត្រូវ ពេលរួមភេទជាមួយដៃគូខាងក្រៅ
· ឱ្យគេចៀសវាងប្រើសំភារៈទំលុះស្បែករួមគ្នា
· អប់រំកុំឱ្យប្រើគ្រឿងស្រវឹង
· ឱ្យចៀសវាងរួមភេទ (ភេទដូចគ្នា)
· រក្សាភាពបរិសុទ្ធមុនពេលរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍
💗 ក្នុងនាមជាគ្រូបង្រៀនខ្ញុំត្រូវធ្វើជាគំរូល្អដល់យុវជន និង ជួយអប់រំដល់មនុស្សគ្រប់រូប ដើម្បីទប់ស្កាត់ជំងឺកាចសាហាវនេះ។

តើគោលដៅបង្កើតអាស៊ានអ្វីខ្លះដែលធ្វើសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់ដោយឈរលើស្មារតីភាពលើវិស័យអ្វីខ្លះ?
◈ គោលដៅបង្កើតអាស៊ាន គឺធ្វើសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់ដោយឈរលើស្មារតីភាព លើវិស័យ៖
· សេដ្ឋកិច្ច (កសិកម្ម ឩស្សាហកម្ម គមនាគមន៍ ទេសចរណ៍ ពាណិជ្ជកម្ម)។
· វិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកទេស វប្បធម៌ និង ការងាររដ្ឋបាល។
· ការថែរក្សាសន្តិភាព សន្តិសុខក្នុងតំបន់ តាមរយៈការគោរពដ៏ខ្ជាប់ខ្ជួននូវយុត្តិធម៌ និង គោលការណ៍ច្បាប់ទាំងឡាយ ក្នុងការទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសក្នុងតំបន់ និង ប្រកាន់ខ្ជាប់ខ្ជួន នូវធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិ។
· ការថែរក្សាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតសិ្នទ្ធ និង មានផលប្រយោជន៍ជាមួយអង្គការក្នុងតំបន់។

តើភពក្នុង និង ភពក្រៅនៃប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យមានលក្ខណៈពិសេសយ៉ាងណាខ្លះ?
◈ លក្ខណៈពិសេសនៃភពក្នុង និង ភពក្រៅ គឺ៖
ក. លក្ខណៈពិសេសនៃភពក្នុងៈ
· ភពក្នុងស្ថិតនៅជិតៗគ្នា
· មានទំហំតូច ហាប់ណែន
· មានផ្ទៃជាសិលា
· មានទំនាញផ្ទៃលើខ្សោយ
· ជាភពក្តៅ (ជិតព្រះអាទិត្យ)។
ខ. លក្ខណៈពិសេសនៃភពក្រៅៈ
· ភពក្រៅស្ថិតនៅឆ្ងាយពីគ្នាជាងភពក្នុង
· មានទំហំធំ
· មានផ្ទៃផ្សំឡើងភាគច្រើនពីឧស្ម័ន
· មានទំនាញផ្ទៃលើខ្លាំង
· ជាភពត្រជាក់ (ឆ្ងាយពីព្រះអាទិត្ត្យ)

តើអ្វីទៅជាការណែនាំទូទៅ ?
◈ ការណែនាំទូទៅ គឺមន្ត្រីដែលទទួលភារកិច្ចធ្វើរបាយការណ៍ប្រចាំអង្គភាព ឬស្ថាប័ននានា ត្រូវតែជាមន្រ្តីដែលមានវិជ្ជាជីវៈខ្ពស់មានសមត្ថភាព អាចក្តាប់ការងារក្នុងអង្គភាពបានទាំងអស់។
• របាយការណ៍ត្រូវឆ្លុះបញ្ចាំង អំពីភាពការណ៍ ព្រឹត្តិការណ៍ ហេតុការណ៍ពិត និង លទ្ធផលពិតនៃការងារដែលអង្គភាពបានធ្វើការកន្លងមក។ ក្នុងការសរុបរបាយការណ៍អ្នកសរុបត្រូវចេះថ្លឹងថ្លែងថា តើចំណុចត្រង់ណាត្រូវកាត់បន្ថយ ឬ សង្ខេបខ្លី ចំណុចត្រង់ណាត្រូវនិយាយឲ្យបានក្បោះក្បាយ ។ ដើម្បីធ្វើការងារនេះឲ្យបានល្អ អ្នកធ្វើរបាយការណ៍ត្រូវក្តាប់ឲ្យបាននូវសកម្មភាពការងារក្នុងអង្គភាព សកម្មភាពការងារទស្សនៈកិច្ច​ សកម្មភាពបេសកកម្ម។ ករណីរបាយការណ៍ប្រជុំត្រូវក្តាប់ឲ្យបាននូវ មតិណែនាំរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំក្នុងអង្គប្រជុំនានា ថាតើក្នុងអង្គប្រជុំនីមួយៗ ថ្នាក់ដឹកនាំក៏ដូចសមាជិកអង្គប្រជុំតែងចាប់អារម្មណ៍លើបញ្ហាអ្វីជាងគេ ដូច្នេះគប្បីប្រមូលព័ត៌មានជុំវិញបញ្ហានោះឲ្យបានច្រើន និង សព្វគ្រប់ដើម្បីសរសេរចូលក្នុងរបាយការណ៍។
• របាយការណ៍ត្រូវមានលក្ខណៈជាក់លាក់ (មិនបញ្ចេញបញ្ចូល) និង សំរួលឃ្លាឲ្យងាយយល់ច្បាស់លាស់ហើយខ្លី ដើម្បីឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំងាយស្រួលក្នុងការអាន និង វាយតម្លៃបានត្រឹមត្រូវ។ នៅពេលលើកបញ្ហាអ្វីមួយមកនិយាយ ត្រូវនិយាយឲ្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ប្រាប់ហេតុផលឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ជៀសវាងកុំឲ្យអ្នកអាន ឬ អ្នកពិនិត្យរបាយការណ៍មានការងឿងឆ្ងល់។

ហេតុអ្វីបានជាគេត្រូវសិក្សាពីមីក្រូសេដ្ឋកិច្ច?
◈ គោលបំណងសំខាន់ក្នុងការសិក្សាមីក្រូសេដ្ឋកិច្ច គឺចង់បង្ហាញអំពីការប្រើប្រាស់គោលការណ៍មីក្រូសេដ្ឋកិច្ចមួយ ដែលអាចបង្ហាញអំពីការសម្រេចចិត្ត ប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់ ចំពោះបញ្ហាការប្រកបអាជីវកម្ម។ វាត្រូវបានយកមកប្រើក្នុងការជម្រុញលើកទឹកចិត្តបន្ថែម ដល់អ្នកកំពុងប្រកបអាជីវកម្ម ឲ្យសម្រេចគោលដៅអាជីវកម្មរបស់ពួកគេប្រកបដោយភាពជោគជ័យ។ អាជីវកម្មខ្នាតតូច មធ្យម និង ខ្នាតធំ គឺជាកោសិកាដែលអាចបង្កើតសង្វាក់សេដ្ឋកិច្ចទាំងមូលដូចនេះ រាល់ការសម្រេចចិត្ត និងការប្រព្រឹត្តទៅរបស់គេ បានរួមចំណែកនៅក្នុងវិស័យម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច។ វិស័យឯកជនតូចៗទាំងនេះ រួមផ្តុំទូទាំង​ប្រទេសទៅ បង្កើតបានជាប្រព័ន្ធមីក្រូសេដ្ឋកិច្ច។ មីក្រូសេដ្ឋកិច្ច និង ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចរួមគ្នា បង្កើតបានជាសេដ្ឋកិច្ចជាតិទាំងមូល។

ដូចម្តេចដែលហៅថាការវិភាគទីផ្សារ?
◈ ការវិភាគទីផ្សារ គឺសំដៅលើការព្យាករណ៍ទំហំទីផ្សារ និង ការលូតលាស់ទីផ្សារដែលក្រុមហ៊ុនកំពុងប្រតិបត្តិ៖
· កំណត់ទីតាំងភូមិសាស្រ្ត ដែលគ្របដណ្តប់ដោយសកម្មភាព Marketing របស់ក្រុមហ៊ុន
· កំណត់ផលិតផល សេវាកម្ម ដែលផ្តល់ឲ្យក្រុមហ៊ុន

តើ UNIFEM ជាអ្វី?
◈ UNIFEM ជាឈ្មោះមូលនិធិអភិវឌ្ឍន៍ អង្គការសម្រាប់ស្រ្តី។

តើនរណាជាអ្នកបង្កើតរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ឆ្នាំ ១៩៩៣?
◈ អ្នកបង្កើតរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ១៩៩៣ គឺសភាធម្មនុញ្ញ ជាអ្នករៀបរៀង និង អនុម័តក្នុងសំលេង ២/៣ ដែលមានសមាជិក ១២០ រូប រួចប្រកាសឲ្យប្រើដោយ ព្រះមហាក្សត្រ។

តើលោហៈ ត្បូងមានតម្លៃ និង ថ្មរចនា មាននៅតំបន់ណាខ្លះនៃប្រទេសកម្ពុជា?
◈ រ៉ែលោហៈ ត្បូងមានតម្លៃ និងថ្មរចនាមាននៅក្នុងតំបន់៖
- បៃលិន មានត្បូងកណ្តៀង ទទឹម និង ពេជ្រខ្មែរ ដែលត្រូវទទួលរងការធ្វើអាជីរកម្មយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ
- ខេត្តរតនគិរី មានពេជ្រខ្មែរ មាស និង ត្បូងកណ្តៀង គេជីយកតែក្នុងរដូវប្រាំងក្នុងទ្រង់ទ្រាយតូចប៉ុណ្ណោះ។
- ថ្មកែវ នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ សម្រាប់ផលិតគ្រឿងចម្លាក់ខ្មែរ។

ហេតុអ្វីបានជាយើងកែតម្រូវគណនេយ្យ?
◈ បានជាយើងកែតម្រូវគណនេយ្យ ពីព្រោះយើងធ្វើ សម្រាប់កំណត់ឲ្យបានច្បាស់ថា​ តើចំណូលវាមានចំនួនប៉ុន្មាន ចំណាយមានចំនួនប៉ុន្មាន​ដែលបានកើតឡើង ហើយនិង ដើម្បីបង្ហាញតារាងតុល្យភាព អំពីទ្រព្យ​ចំណូល​ និង​ មូលធនដែលមានលក្ខណៈសមស្រប និង របាយការណ៍លទ្ធផលបង្ហាញពីចំណេញពិត ខាតពិត​ សម្រាប់មួយការបរិច្ឆេទ។
♧ គណនេយ្យដែលយើងកែតម្រូវ មានដូចជា៖
- ការចំណាយមុន គឺជាការចំណាយដែលបានជាសាច់ប្រាក់ហើយកត់ត្រាជាទ្រព្យមុនគេប្រើវា។
- ចំណូលមិនទាន់សម្រេច  ចំណូលជាបេឡាបបានកត់ត្រាជាបំណុលមុន និង គេទទួលបានចំណូលសម្រេច។
- ការកើនឡើងនៃចំណូល​​ ​ចំណូលដែលទទួលបានប៉ុន្តែមិនទាន់បានទទូលប្រាក់ ឬ បានកត់ត្រានៅ
ឡើយ។
- ការកើនឡើងនៃចំណាយ ចំណាយកើនឡើងហើយ ប៉ុន្តែនៅមិនទាន់ចំណាយ។

តើទស្សនវិជ្ជាមានគោលបំណងយ៉ាងណា?
◈ ទស្សនវិជ្ជា មានគោលបំណងស្វែងរកសច្ចៈ និង ញុំាងអោយប្រតិបត្តិ។ មានន័យថា ទស្សនវិជ្ជាមានបំណងស្វែងរកសច្ចៈ ដើម្បីបង្ហាញអវិជ្ជា។ កាលបើបានសច្ចៈហើយ ទស្សនវិជ្ជាញុំាងអោយប្រតិបត្តិទៀត គឺមិនមែនស្ថិតនៅត្រឹមតែលើទ្រឹស្តីនោះឡើយ។

ច្បាប់ជាអ្វី? ក្រមសីលធម៌ជាអ្វី? តើច្បាប់និងក្រមសិល្សធម៌ខុសគ្នាដូចម្តេចខ្លះ?
--- ចម្លើយ​​ ---
ក. ច្បាប់ជាបទបញ្ញាត្តិកំណត់ ដោយរដ្ឋដែលមានភាពទៀងត្រង់ត្រឹមត្រូវ សម្រាប់ឱ្យពលរដ្ឋក្នុងសង្គមនីមួយៗត្រូវតែគោរព។ ឬជាកម្រងព៍ត័មាន ដែលប្រាប់អ្នកឱ្យដឹងពីចំណុចដែលអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើ និង ចំណុចដែលមិនអនុញ្ញាតិឱ្យធ្វើដើម្បីសម្រួលកិច្ចការ នានាក្នុងសង្គម ប្រឆាំងនិងអំពើឧក្រិដ្ឋ...។
♧ ក្រមសិលធម៌ ជាមាគ៌ាក្នុងការដឹកនាំមនុស្សឱ្យប្រព្រឹត្តតែអំពើល្អ សុចរិត ទៀងត្រង់ ជៀសវាងការប្រព្រឹត្តអំពើអាក្រក់ គ្រប់បែបយ៉ាងទាំងកាយ វិចា និង ចិត្ត។
ខ. ភាពខុសគ្នារវាងច្បាប់ និង ក្រមសីលធម៌
♤ ច្បាប់
· ល្មើសច្បាប់ត្រូវតែទទួលទោស
· មានលក្ខណៈចាប់បង្ខំ បង្គាប់បញ្ជាដាច់ខាត
· លក្ខណៈមិនចំពោះនីតិបញ្ញត្តិ
♧ ក្រមសិលធម៌
· ល្មើសក្រមសីលធម៌មានការអធ្យាស្រ័យ (គ្មានទោសទេ)
· មិនចាប់បង្ខំ ឬ មិនបង្គាប់បញ្ហា
· លក្ខណៈចំពោះ
· គ្មានអ្នកណាបង្កើតទេ តែមនុស្សនាំគ្នាអនុវត្តន៍តៗគ្នាតាំងពីដើមរៀងមក

បំណ​កស្រាយតាមបែបទេវវិទ្យាថា​ “ករណីកិច្ចជាបញ្ញារបស់អាទិទេព”។ ចូរវិភាគ។
◈ តាមទេវវិទ្យា “ករណិយកិច្ច ជាបញ្ជារបស់អាទិទេព” មានន័យថា អាទិទេពដែលជាតួអង្គភាវៈសុក្រឹត មានមហិទ្ធិរិទ្ធខ្លាំងក្លា ជាអ្នកបង្គាប់បញ្ជា​ ជាអ្នកកសាងព្រហ្មលិខិត និង វាសនាមនុស្ស។ អំណា​ចទាំងឡាយ ដែលញុំាងអោយយើងទៅដល់គោលដៅ ឬ មិនដល់អាស្រ័យកំលាំងទេព ហើយ ទោះជាកុសលក្តីអកុសលក្តី ក៏សុទ្ធតែមានមូលដ្ឋានត្រឹមត្រូវរស់វា។ គំនិតករណីយកិច្ច មិនអាចបំបែកចេញពីគំនិតនៃកុសលបានឡើយ។
ឧទាហរណ៍៖ អាទិទេពបានបង្កើតម៉ូអ៊ីស ដើម្បីរំដោះពួកអេប្រីពីននឹមអាណានិគម អេស៊ីប សំដៅនាំទៅរកបរមសុខ។ ករណីយកិច្ចទាំងពីររបស់ម៉ូអ៊ីស ជាបញ្ជាដាច់អហំការបស់អាទិទេព។ ព្រហ្មលិខិតបានកំណត់អោយម៉ូអ៊ីស ឆ្លងកាត់ទុក្ខលំបាកវេទនា ហើយទីបំផុតក៏សំរេចជោគជ័យ។
🔆 ការយល់ឃើញតាមទស្សនៈនេះ មិនត្រឹមត្រូវឡើយព្រោះថាអាទិទេព គឺ គ្រាន់តែជានាមដែលមនុស្សបង្កើតឡើង ក្នុងភាពស្រមើលស្រមៃ ក្នុងដំណា​ក់កាលអវិជ្ជារបស់មនុស្សប៉ុណ្ណោះ។ ឯសកម្មភាពម៉ូអ៊ីសក្នុងឧទាហរណ៍ និង ក្នុងទេវវិទ្យា គឺជាស្មារតីស្នេហាជនជាតិតែប៉ុណ្ណោះ។

តើប្រាសាទព្រះគោកសាងនៅឆ្នាំណា? ដើម្បីអ្វី?
◈ ប្រាសាទព្រះគោ កសាងនៅឆ្នាំ ៨៧៩ ដើម្បីឧទ្ទិសថ្វាយចំពោះបុព្វបុរសរបស់ព្រះអង្គ មានព្រះមាតាបិតាជីដូនជីតាខាងព្រះមាតា ព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័ន ទី ២ និង អគ្គមហេសី។ចំពោឧទ្ទិសចំពោះបុព្វបុរសនេះ ពុំដែលមានទេពីមុនមក គឺមចំពោឧទ្ទិសចំពោះព្រះអាទិទេពដែហៅកាលនោះគេហៅថា លិទ្ធិបុគ្គលនិយម។

តើរោមគ្របដណ្ដប់នៅកន្លែងណា? ហើយរោមកើតឡើងពីអ្វី?
◈ រោមគ្របដណ្ដប់សារពាង្គកាយទាំងមូល លើកលែងតែ បាតដៃ បាតជើង បបូរមាត់...។ សរសៃរោមដែលស្ថិតនៅក្នុងផ្នែកខាងលើស្បែក កើតឡើងពីកោសិកាអេពីឌែម រឹង និង ងាប់។ ឬសរោមដែលស្ថិតនៅក្នុងគល់រោមនៃស្រទាប់ឌែម ជាកោសិកាមានជីវិត។

ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសកម្ពុជាសំបូរសត្វព្រៃ និង មច្ឆជាតិ?
◈ បានជាប្រទេសកម្ពុជាសំបូរសត្វព្រៃ និង មច្ឆជាតិព្រោះ៖
♧ ចំពោះសត្វព្រៃ៖
ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ត្រូពិច មានលក្ខណៈក្តៅហើយសើម បង្កអោយមានព្រៃយ៉ាងច្រើនដែលជាជំរកសត្វព្រៃគ្រប់ប្រភេទ។
♤ ចំពោះមច្ឆជាតិ៖
បឹងទន្លេសាបជាអាងមួយយ៉ាងធំ និង មានទន្លេ ព្រែក ស្ទឹងជាច្រើនហូរចាក់ទៅក្នុងបឹងនេះ ហើយនៅជុំវិញបឹងទន្លេសាបមានព្រៃរនាម ដែលជាជុំរកសំរាប់ត្រីពង និង ជាប្រភេទសត្វល្អិតដែលជាចំនីត្រីយ៉ាងសំខាន់។

តើសង្គ្រាមស៊ីវិលបណ្តាលឱ្យខូចខាតអ្វីខ្លះ?
· បំផ្លាញកេរ្តិ៍ឈ្មោះជាតិខ្មែរ និង សេចក្តីសុខរបស់រាស្ត្រ។
· ប្រជាជនព្រាត់ប្រាស់គ្រួសារ
· អសន្តិសុខ ចោរកម្ម អនាធិបតេយ្យ អំពើហិង្សា ទុរភិក្ស និង ជំងឺ។
· បំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និង អាយុជីវិតមនុស្ស សត្វ
· បំផ្លាញគ្រឹះស្ថានសិក្សា សិស្សមិនអាចទៅរៀនសូត្រ គ្មានការងារ។
· បង្កអំពើស៊ីសំណូក ពុករលួយ កប្សពួក និង បង្ខំឱ្យធ្វើទាហាន។
· រាស្ត្រខ្មែរ ១ លាននាក់ ស្លាប់ ផ្លូវថ្នល់ ៧០% ទៅ ៨០% បានបំផ្លាញ វាលស្រែសុទ្ធតែមិន បំផ្លាញរោងចក្រអស់ ៧៥%។
· បង្កឱ្យមានពួកទមិឡ គ្មានសាសនា គឺ ខ្មែរក្រហម និង របបប៉ុលពត។

ការបាក់ស្បាតជាអ្វី? ជំងឺបាក់ស្បាតកើតឡើងបណ្តាលមកពីអ្វី?
◈ ការបាក់ស្បាត គឺជាជំងឺដែលកើតឡើងពីការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ ដែលពោរពេញដោយក្តីរន្ធត់
♧ ជំងឺបាក់ស្បាតច្រើន៖
· បានឆ្លងកាតព្រឹត្តិការណ៍ប៉ះទង្គិតផ្លូវចិត្តដែលទាក់ទងនឹងការបាត់បង់ ជីវិត ការគំរាមកំហែង គ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ។
· ជួប ឬ កើតមានការប៉ះទង្គិតផ្លូវចិត្តឡើងវិញ។
· មានការប្រុងប្រយ័ត្តហួសហេតុ ឬ ឆាប់មួរម៉ៅនិងវក់វីចិត្តគំនិត។

តើអ្នកជាគ្រូបង្រៀន ត្រូវអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពយ៉ាងណាខ្លះ ក្នុងមុខរបរវិជ្ជាជីវៈក្នុងគ្រួសារ និង សង្គមជាតិ?
◈ គ្រូបង្រៀនត្រូវអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាព ក្នុងមុខរបរវិជ្ជាជីវៈក្នុងគ្រួសារ និង សង្គមជាតិ។ ផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌ជាតិដល់បណ្តាលប្រទេសនានា។ រាល់ទង្វើ និង សកម្មភាពត្រូវស្តែងឱ្យសមស្រប តាមលក្ខណៈនៃវប្បធម៌ជាតិ។

តើបាវចនារបស់អាស៊ានមានប៉ុន្មាន អ្វីខ្លះ?
◈ បាវចនាទាំង ៣ របស់អាស៊ាន គឺ៖
· ចក្ខុវិស័យតែមួយ
· អត្តសញ្ញាណតែមួយ
· សហគមន៍តែមួយ

តើស្ថានីយអវកាសអន្តរជាតិ និង លំហ អាចផ្តល់សារប្រយោជន៍ដល់មនុស្សជាតិ និង ភពផែនដីអ្វីខ្លះ?
◈ ស្ថានីយអវកាសអន្តរជាតិ នឹងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ជាច្រើន៖
· ជាកន្លែងស្រាវជ្រាវ វិទ្យាសាស្ត្រអវកាស
· ជាកន្លែងដ៏ល្អ ដើម្បីធ្វើការពិសោធ វិទ្យាសាស្ត្រអវកាស
· ដើម្បីបង្កើតបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ
· ជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសនានា
· ត្រួសត្រាយផ្លូវអាកាស សម្រាប់យានិកទាំងឡាយ
· ដើម្បីសិក្សាពីអង្គផ្សេងៗ និង ការពារភពផែនដីពីការប៉ះទង្គិចនៃអង្គទាំងនោះ
· ស្វែងរកប្រភពធនធានរ៉ែនៅអង្គផ្សេងៗ ក្នុងលំហ។

អ្វីទៅជារបាយការណ៍?
◈របាយការណ៍ គឺជាការគ្រប់គ្រងការងារ​ គ្រប់ស្ថាប័ន អង្គភាពនានា ទាមទារឲ្យមានរបបប្រជុំ និង ធ្វើរបាយការណ៍ចាប្រចាំ។ ថ្នាក់ដឹកនាំអង្គភាព ​ស្ថាប័ននានា ផ្អែកលើរបាយការណ៍ថ្នាក់ក្រោម និង ផ្អែកលើព័ត៌មានដែលក្តាប់បានជាក់ស្តែង​ ដើម្បីធ្វើការណែនាំ និង លើកទិសដៅឲ្យថ្នាក់ក្រោមអនុវត្តន៍បន្ត។
🔆 ដូច្នេះ ការធ្វើរបាយការណ៍ គឺជាការចាំបាច់ណាស់។

តើសេដ្ឋកិច្ចវិទ្យាគឺជាអ្វី? តើសេដ្ឋកិច្ចនេះមានផ្នែកអ្វីខ្លះ?
◈ សេដ្ឋកិច្ចវិទ្យា គឺជាមុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រ ដែលជួយឲ្យមនុស្សយល់ពីដំណើរវិវឌ្ឍទៅនៃសេដ្ឋកិច្ច និយាយជារួមដំណើរប្រព្រឹត្តទៅនៃសមាសភាព ដែលចូលរួមនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ច។ និយាយដោយឡែក សេដ្ឋកិច្ចវិទ្យា គឺជាការសិក្សាពីសេដ្ឋកិច្ច។ សេដ្ឋកិច្ច គឺជាការបែងចែកធនធានកម្រ ដែលមានសម្រាប់គោលដៅនៅក្នុងការប្រកួតប្រជែង ហើយវាត្រូវឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួរ បីគឺ ត្រូវផលិតអ្វី? ត្រូវផលិតដោយរបៀបណា? ត្រូវផលិតឲ្យនរណា? នៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចមានផ្នែកសំខាន់ ពីរ គឺ អ្នកសម្រេចចិត្ត (អ្នកប្រើប្រាស់ សហគ្រាស និង​រដ្ឋាភិបាល) និង របបសេដ្ឋកិច្ច (របបសេដ្ឋកិច្ចបញ្ជា របបសេដ្ឋកិច្ចសេរី របបសេដ្ឋកិច្ចចម្រុះ)។
ក. អ្នកសម្រេចចិត្ត
· អ្នកប្រើប្រាស់ គឺជាមនុស្សម្នាក់ៗតែម្តង ពួកគេគឺជាតួអង្គសម្រេចចិត្តក្នុងការប្រើប្រាស់ និង ជាតួអង្គសំខាន់ក្នុងចង្វាក់ផលិតកម្ម​ និយាយរួមគឺពួកយើងទាំងអស់គ្នា។
· សហគ្រាស ដើរតួនាទីជាអ្នកប្រើប្រាស់ទិញ ឬ ជួលកត្តាផលិតកម្ម ដើម្បីផលិតចេញជាផលិតផល និង សេវាផ្សេងៗ។
· រដ្ឋ គឺជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់ផលិតផល សេវា និង បែងចែកប្រាក់ចំណូល មានដូចជា ប្រព័ន្ធច្បាប់ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ការពារជាតិ កំណត់ការជ្រើសរើសរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ គ្រប់គ្រងការផលិត និង បែងចែកប្រាក់ចំណូល។

ខ. របបសេដ្ឋកិច្ច មានរបបសេដ្ឋកិច្ចបញ្ជា របបសេដ្ឋកិច្ចសេរ របបសេដ្ឋកិច្ចចម្រុះ។
✅ ដូច្នេះដើម្បីឲ្យសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនទៅបាន អាស្រ័យចាំបាច់ទៅលើផ្នែកពីរយ៉ាង គឺអ្នកសម្រេចចិត្ត និង របបសេដ្ឋកិច្ច។ របបសេដ្ឋកិច្ចល្អ ប៉ុន្តែមានអ្នកសម្រេចមិនល្អក៏មិនអាចធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនទៅមុខបានដែរ និង ផ្ទុយមកវិញមានអ្នកសម្រេចចិត្តល្អប្រកបដោយទេពកោសល្យ ប៉ុន្តែជ្រើសយករបបសេដ្ឋកិច្ចមិនត្រឹមត្រូវ ក៏នឹងមិនធ្វើឲ្យមានការរីកចម្រើនទៅមុខបានដែរ។

តើការវិភាគបរិយាកាសបន្តបន្ទាប់មានប៉ុន្មាន? អ្វីខ្លះ?
◈ ការវិភាគបរិយាកាសបន្តបន្ទាប់ មាន ៥ គឺ៖
· ត្រូវប្រមើលមើលគ្រប់ផ្នែកនៃបរិយាកាស និង ត្រូវបង្កើតគំនិតដែលផ្តោតទៅលើ៖
- ការអភិវឌ្ឍ
- ការកើតឡើងថ្មី
- ពាក្យចរចាមអារាម
· កំណត់ និង ជ្រើសរើសអថេរសំខាន់ៗ សម្រាប់ការសិក្សាបន្ត
· ប្រមូលព័ត៌មានអថេរ ដែលបានជ្រើសរើសរួច ឬ បង្កើតនិង រៀបចំការប្រែប្រួល
· ប៉ានប្រមាណលើការប្រែប្រួល ចំពោះអថេរដែលបានជ្រើសរើសរួច
· កំណត់ការឆ្លើយតប សម្របទៅនឹងការសំខាន់ៗ

ហេតុដូចម្តេចបានជាលេចឡើងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ?
◈ ព្រោះ៖
· សង្គ្រាមត្រជាក់៖ មនោគមន៍វិជ្ជាទាំងពីរ គឺសេរី និង កុម្មុយនីស្ត អូសទាញកម្ពុជាធ្លាក់ក្នុងសង្គ្រាម
· វិបត្តិសង្គម៖​ អំពើពុករលួយ បក្សពួកនិយម ល្បែងស៊ីសង
· វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច៖ ដួលរំលំរោងចក្រ សហគ្រាសរដ្ឋបណ្តាលមកពីពុករលួយ បក្សពួកស៊ីសង
· វិបត្តិនយោបាយ៖ នយោបាយអព្យាក្រិតមិនចំទិស បណ្តាលមកពីមនោគមន៍វិជ្ជាទាំងពីរ និង អ្នកដឹកនាំខ្មែរលោភលន់អំណាច។
· វត្តមានជនជាតិបរទេស៖ ពួកយួន យៀកមិញ យៀកកុង បានចូលមករស់នៅកម្ពុជាកាន់តែច្រើនជាពិសេសយួនបានចូលមកនៅគ្រប់ខេត្ត ទើប លន់ ណុល និង សិរីមត: បង្ខំចិត្តធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ សម្តេច ព្រះសីហនុ ពីដំណែងនៅថ្ងៃទី ១៨ ខែ មិនា ឆ្នាំ ១៩៧០។

ការធ្លាក់ទឹកចិត្តជាអ្វី?
◈ ការធ្លាក់ទឹកចិត្ត ជាការធ្លាក់ចុះនៃអារម្មណ៍ដែលនាំឱ្យមានការក្រៀមក្រំ បាត់បង់ភាពសប្បាយរីករាយ និង ការបាត់បង់​ ការថប់​អារម្មណ៍លើវត្ថុផ្សេងៗជុំវិញខ្លួន។

ដូចម្តេចដែលហៅថានិមិត្តសញ្ញា និង ទង់អាស៊ាន?
◈ ដែលហៅថានិមិត្តសញ្ញា និង ទង់អាស៊ាន
· ពណ៌ខៀវ តំណាងឱ្យសន្តិភាព និង ស្ថិរភាព
· ពណ៌ក្រហម តំណាងឱ្យសេចក្តីក្លាហាន ភាពស្វាហាប់ និង ថាមពល
· ពណ៌ស តំណាងឱ្យភាពបរិសុទ្ធ និង ស្អាតស្អំ
· ដើមស្រូវទាំង ១០ តំណាងឱ្យសុបិន្តរបស់បិតាបង្កើតអាស៊ាន ដែលមានបំណងប្រមូលផ្តុំប្រទេសទាំង ១០ នៅអាស៊ីអាគ្នេយ ឱ្យក្លាយជាសហគមន៍ប្រកបដោយមិត្តភាព និង សាមគ្គីភាព
· រង្វង់ ៧ ព័ទ្ធជុំវិញ តំណាងឱ្យការឯកភាពគ្នារបស់អាស៊ាន
· ពណ៌លឿង តំណាងឱ្យវិបុលភាព និង ភាពសម្បូរសប្បាយ

ចូរនិយាយអំពីគណៈកម្មាធិការសន្តិសុខស្បៀងអាហារពិភពលោក។
◈ គណៈកម្មាធិការសន្តិសុខ ស្បៀងអាហារពិភពលោក បង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥ គណៈកម្មាធិកាស្បៀងអាហារពិភពលោកនៃអង្គការ FOA3 គឺជាអង្គអន្តររដ្ឋាភិបាល​ នៅក្នុងប្រព័​ន្ធរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ មានភារកិច្ចទទួលខុសត្រូវក្នុងការត្រួតពិនិត្យវាយតម្លៃ និង ផ្តល់យោបល់លើស្ថានភាពសន្តិសុខស្បៀងអាហារពិផបលោក។ គណៈកម្មាធិការនេះក៏បានវិភាគផងដែរ លើតម្រូវការចំណីវាយតម្លៃលើភាពអាចរកបាន ការដឹកជញ្ចូនឧបករណ៍គ្រឹះសម្រាប់ធ្វើអាហារ និង ត្រួតពិនិត្យមើលកម្រិតដែលមាននៅក្នុងការស្តុកទូទាំងពិភពលោក ហើយក៏បានផ្តល់អនុសាសន៍លើគោលនយោបាយរយៈពេលវែង និង មធ្យម ដើម្បីធ្វើឲ្យប្រាកដនូវធុញជាតិ ដែលមានល្មមគ្រប់​គ្រាន់​។ ការងាររបស់គណៈកម្មាធិការសន្តិសុខ ស្បៀងអាហារពិភពលោក ត្រូវបានគាំទ្រពីក្រោយដោយបណ្តាញដ៏ធំនៃប្រព័ន្ធត្រួតពិនិត្យ និង ការអង្កេតតាមរយៈផ្កាយរណបរបស់អង្គការ FOA។ ភាពមានសារៈសំខាន់បំផុតនៃការងារនេះ គឺព័ត៌មានសាកល និង ប្រព័ន្ធព្រមានមុនដែលបានទទួលស្គាល់ទូលំទូលាយថា ជាប្រភពអំណាចអន្តរជាតិនៃព័ត៌មានសាកល និង ការព្រមានមុនពីបញ្ហាស្បៀងអាហារ ជាពិសេសក្នុងប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ដែលងាយរងគ្រោះជាងគេ។