Logo
នីតិ សាស្ត្រ
4 days ago
តើនរណាខ្លះអាចបញ្ហាច្បាប់ដែលអនុម័តរួចទៅក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ មុនច្បាប់នោះប្រកាសឲ្យប្រើ?
◈ មានព្រះមហាក្សត្រ នាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រធានរដ្ឋសភា តំណាងរាស្រ្ត ១/១០ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ឬ សមាជិកព្រឹទ្ធសភា ១/៤ ត្រូវសំរេចក្នុងរយៈពេល ៣០ ថ្ងៃយ៉ាងយូរ។
នីតិ សាស្ត្រ
15 days ago
តើសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញមានវិសមិតភាពដែរឬទេ?
◈ មានវិសមិតភាពជាមួយមុខងារ សមាជិកព្រឹទ្ធសភា រដ្ឋសភា រាជរដ្ឋាភិបាល ចៅក្រមក្នុងតំណែងតំណែងណាមួយក្នុង មុខងារសាធារណៈ ប្រធាន ឬ អនុប្រធានគណបក្សនយោបាយ ប្រធាន ឬ អនុប្រធានសហជីព។
នីតិ សាស្ត្រ
30 days ago
តើក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបង្កើតឡើង និង បញ្ចប់យ៉ាងដូចដូចម្តេច?
◈ សមាជិកមានចំនួន ៩ រូប សំរាប់អាណត្តិ ៩ ឆ្នាំ ដែលជ្រើសតាំងដោយព្រះមហាក្សត្រចំនួន ៣ រូប ដោយរដ្ឋសភាចំនួន ៣ រូប និង ដោយឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមចំនួន ៣ រូប ដែលសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ១/៣ ត្រូវផ្លាស់ថ្មីក្នុងរយៈពេល ៣ ឆ្នាំម្តងៗ។
✧ សមាជិកជាឥស្សរជនជ្រើសរើស មានសញ្ញាប័ត្រចាប់ពីឧត្តមសិក្សាផ្នែកច្បាប់ រដ្ឋបាល កាទូត សេដ្ឋកិច្ច មានពិសោធន៍ការងារ។ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ជ្រើសតាំងឡើងដោយសមាជិកទាំងមូល។ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ មានសំលេងឧត្តមានុភាពសំរេចក្នុងករណីសំលេងស្មើគ្នា។
នីតិ សាស្ត្រ
2 months ago
តើក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញជាអ្វី? មានភារកិច្ចអ្វីខ្លះ?
○ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ជា អង្គការត្រួតពិនិត្យធម្មនុញ្ញភាពនៃច្បាប់ និង ដោះស្រាយវិវាទការបោះឆ្នោតអាចហៅថាជា “តុលាការធម្មនុញ្ញ”។ មានភារកិច្ចធានាការពារការគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ បកស្រាយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និង ច្បាប់ដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័ត និង ព្រឹទ្ធសភាបានពិនិត្យចប់រួចហើយ ពិនិត្យ និង សំរេចអំពីករណីវិវាទកម្មទាក់ទងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ និង ជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា។
នីតិ សាស្ត្រ
2 months ago
នៅពេលដែលចៅក្រមឬព្រះរាជអាជ្ញាប្រព្រឹត្តខុស តើមាននរណាជាអ្នកមានសិទ្ធិដាក់វិន័យបាន?
○ មានតែឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាអង្គចៅក្រមទេ ដែលអាចសំរេចដាក់វិន័យលើចៅក្រមប្រព្រឹត្តខុស។ ត្រូវប្រជុំក្រោមអធិបតីភាពនៃប្រធានតុលាការកំពូល ឬ អគ្គព្រះរាជអាជ្ញាអមតុលាការកំពូល ករណីទាក់ទងចៅក្រម ឬ ព្រះរាជអាជ្ញា។ ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាអង្គចៅក្រម ត្រូវស្ថិតក្រោមព្រះអធិបតីភាពព្រះមហាក្សត្រ ដោយព្រះរាជតំណាងម្នាក់របស់ព្រះអង្គឲ្យធ្វើជាអធិបតី។
នីតិ សាស្ត្រ
2 months ago
តើអង្គការណាដែលមានសិទ្ធិតែងតាំងចៅក្រម និង ព្រះរាជអាជ្ញាអមសាលាជំរះក្តីទាំងអស់បាន?
○ ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម លើកសេចក្តីស្នើថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ អំពីការតែងតាំងចៅក្រម និង ព្រះរាជអាជ្ញាទាំងអស់។
នីតិ សាស្ត្រ
2 months ago
តើនរណា ទើបអាចធ្វើជាអធិបតីភាពនៃឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម?
○ ព្រះមហាកត្រ ធ្វើជាអធិបតីភាពនៃឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម។
នីតិ សាស្ត្រ
2 months ago
ចូរនិយាយពីឯករាជ្យភាពនៃអង្គការតុលាការ?
○ ការនិយាយពីឯករាជ្យភាពនៃអង្គការតុលាការ គឺ៖
· តុលាការមានអំណាចឯករាជ្យ។
· គ្របដណ្តប់លើរឿងក្តីទាំងអស់ រួមទាំងក្តីរដ្ឋបាលផង។
· អំណាចប្រគល់ឲ្យតុលាការកំពូល សាលាជំរះក្តីគ្រប់ផ្នែក និង គ្រប់ជាន់ថ្នាក់។
· អំណាចជំរះក្តីធ្វើឡើង ក្នុងនាមប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។
· មានតែចៅក្រមទេ ទើបមានសិទ្ធិជំរះក្តី។
· គ្មានអង្គការណាមួយនៃអំណាចនីតិបញ្ញត្តិ ឬ នីតិប្រតិបត្តិ អាចទទួលអំណាចតុលាការបានឡើយ។
· មានតែអង្គការអយ្យការទេ ជាអ្នកមានសិទ្ធិធ្វើបណ្តឹងអាជ្ញា។
· ចៅក្រមមិនត្រូវគេដកពីមុខងារបានទេ មានតែឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាអង្គចៅក្រមទេ អាចសំរេចដាក់វិន័យលើចៅក្រមប្រព្រឹត្តខុស។
នីតិ សាស្ត្រ
2 months ago
បើមានការរំលោភអំណាចតុលាការ ដោយអង្គការនីតិប្រតិបត្តិឬនីតិបញ្ញត្តិ តើនរណាជាអ្នកធានានៃអំណាចឯករាជ្យរបស់តុលាការ?
○ បើមានការរំលោភអំណាចតុលាការ ដោយអង្គការនីតិប្រតិបត្តិ ឬ នីតិបញ្ញត្តិ ព្រះមហាក្សត្រ ជាអ្នកធានានូវឯករាជ្យភាពនៃអំណាចតុលាការ មានឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាអង្គចៅក្រម'ជា អ្នកជួយការងារព្រះមហាក្សត្រ។
នីតិ សាស្ត្រ
2 months ago
តើតុលាការមានអំណាចយ៉ាងណា?
○ តុលាការមានអំណាច ដូចជា​៖
· អំណាចឯករាជ្យ
· ធានារក្សាអនាគត និង ការពារសិទ្ធិ សេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ
· គ្របដណ្តប់លើរឿងក្តីទាំងអស់ ទាំងក្តីរដ្ឋបាលផង
· អំណាចប្រគល់ឲ្យលើ តុលាការកំពូល សាលាជំរះក្តីគ្រប់ផ្នែក និង គ្រប់ជាន់ថ្នាក់
· អំណាចជំរះក្តីធ្វើឡើង ក្នុងនាមប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ តាមនីតិវិធី និង ច្បាប់ជាធរមាន
· មានតែចៅក្រមទេ ទើបមានសិទ្ធិជំរះក្តីគោរពច្បាប់យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់អស់ពីចិត្ត និង សម្បជញ្ញៈរបស់ខ្លួន
· គ្មានអង្គការណាមួយនៃអំណាចនីតិបញ្ញត្តិ ឬ នីតិប្រតិបត្តិ អាចទទួលអំណាចតុលាការបានឡើយ
· មានតែអង្គការអយ្យការទេ ជាអ្នកមានសិទ្ធិធ្វើបណ្តឹងអាជ្ញា
នីតិ សាស្ត្រ
2 months ago
ចូរនិយាយពីតុល្យភាពនៃអំណាចរវាងអង្គការនីតិប្រតិបត្តិនិងអង្គការនីតិបញ្ញត្តិរបស់កម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន?
○ ការនិយាយពីតុល្យភាពនៃអំណាច រវាងអង្គការនីតិប្រតិបត្តិ និង អង្គការនីតិបញ្ញត្តិរបស់កម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន៖
· សមាជិកម្នាក់ៗនៃរាជរដ្ឋាភិបាល ត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្ត ក្នុងការបំពេញមុខងាររបស់ខ្លួន។
· ករណីធ្ងន់ធ្ងរ រដ្ឋសភាអាចប្តឹងទៅតុលាការមានសមត្ថកិច្ច ដោយបោះឆ្នោត ជា សំងាត់តាមមតិភាគច្រើនដាច់ខាតនៃសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
· សមាជិកទាំងឡាយនៃរាជរដ្ឋាភិបាល ទទួលខុសត្រូវរួមគ្នា អំពីនយោបាយទូទៅរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។
· សមាជិកម្នាក់ៗនៃរាជរដ្ឋាភិបាល ទទួលខុសត្រូវរៀងខ្លួនចំពោះមុខនាយករដ្ឋមន្ត្រី និង រដ្ឋសភាអំពីការដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្ត។
· រដ្ឋសភាអនុម័តជ្រើសតាំងរាជរដ្ឋាភិបាល តាមមតិភាគច្រើនដាច់ខាតនៃសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល ដោយបោះឆ្នោតផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្ត។
· រាជរដ្ឋាភិបាលរៀបចំគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ទៅសុំសេចក្តីទុកចិត្តពីរដ្ឋសភា។
· តំណាងរាស្ត្រមានសិទ្ធិសួរសំនួរដល់រាជរដ្ឋាភិបាល លើនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី ពីបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងការទទួលខុសត្រូវរបស់ខ្លួន។
· គណៈកម្មាធិការទាំងឡាយរដ្ឋសភា អាចអញ្ជើញរដ្ឋមន្ត្រីមកបំភ្លឺ ពីបញ្ហាអ្វីមួយពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យទទួលខុសត្រូវរបស់ខ្លួន។
· រដ្ឋសភាអាចទំលាក់សមាជិកគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ឬ រាជរដ្ឋាភិបាល ពីតំណែងដោយអនុម័តញត្តិបន្ទោស ធ្វើដោយតំណាងរាស្ត្រ ចំនួន ៣០ នាក់ ទើបរដ្ឋសភាយកមកពិភាក្សា តាមសំឡេងឆ្នោតភាគច្រើនដាច់ខាតនៃចំនួនសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
នីតិ សាស្ត្រ
2 months ago
តើក្នុងករណីណាខ្លះដែលរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំតែកិច្ចការប្រចាំថ្ងៃ ?
○ ក្នុងពេលដែលរាជរដ្ឋាភិបាល ត្រូវបានទំលាក់ ២ ដងក្នុងរយៈពេល ១២ ខែ។ ក្នុងរយៈពេលរើសរដ្ឋសភាថ្មី ៦០ ថ្ងៃ យ៉ាងយូរពីថ្ងៃរំលាយ មកបន្តតាមនីតិកាលចាស់ ១ ឆ្នាំ ម្តង តាមសំណើព្រះមហាក្សត្រ សំរេចដោយមតិយល់ព្រម ២/៣ នៃសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
នីតិ សាស្ត្រ
2 months ago
សមាជិកមួយរូបៗនៃរាជរដ្ឋាភិបាល អាចទទួលទណ្ឌកម្មដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្តក្នុងការបំពេញមុខងាររបស់ខ្លួនដែរឬទេ?
○ សមាជិកម្នាក់ៗនៃរាជរដ្ឋាភិបាល ត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្ត ក្នុងការបំពេញមុខងាររបស់ខ្លួន។ ករណីធ្ងន់ធ្ងរ រដ្ឋសភាអាចប្តឹងទៅតុលាការមានសមត្ថកិច្ច ដោយបោះឆ្នោតជាសំងាត់ តាមមតិភាគច្រើនដាច់ខាតនៃសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
នីតិ សាស្ត្រ
2 months ago
តើសមាជិករាជរដ្ឋាភិបាលមានការទទួលខុសត្រូវរួមគ្នា ឬខុសគ្នាអំពីនយោបាយទូទៅរបស់ខ្លួន?
○ សមាជិកទាំងឡាយនៃរាជរដ្ឋាភិបាល ទទួលខុសត្រូវរួមគ្នា អំពីនយោបាយទូទៅរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។ សមាជិកម្នាក់ៗនៃរាជរដ្ឋាភិបាល ទទួលខុសត្រូវរៀងខ្លួន ចំពោះមុខនាយករដ្ឋមន្ត្រី និង រដ្ឋសភា អំពីអ្វី​ដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្ត។
នីតិ សាស្ត្រ
2 months ago
តើសមាជិករាជរដ្ឋាភិបាលមានវិសមិតភាពទៅនឹងមុខងារផ្សេងៗដូចសមាជិកសភាដែរឬទេ?
○ មានវិសមិតភាពជាសកម្មភាពខាងវិជ្ជាជីវៈ ផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម ឬ ឧស្សាហ៍កម្ម និង ការកាន់តំណែងណាមួយ ក្នុងមុខងារសាធារណៈ។
នីតិ សាស្ត្រ
2 months ago
តើរាជរដ្ឋាភិបាលអាចចាប់បដិសន្ធិឡើងយ៉ាងដូចម្តេច?
○ រាជរដ្ឋាភិបាល អាចចាប់បដិសន្ធិឡើងបាន គឺ៖
• រដ្ឋសភាជាអ្នកបង្កើតរដ្ឋាភិបាល តាមសេចក្តីស្នើពីប្រធានរដ្ឋសភា ដោយឯកភាពពីអនុប្រធានទាំង ២ ព្រះមហាក្សត្រ ចាត់តាំងវរជនម្នាក់នៃតំណាងរាស្ត្រគណបក្សឈ្នះឆ្នោត ឲ្យបង្កើតរដ្ឋាភិបាល។
• វរជនដែលចាត់តាំងនាំសហការីជាតំណាងរាស្រ្ត ឬ សមាជិកគណបក្សមានតំណាង ក្នុងរដ្ឋសភាដែលផ្តូរផ្គងឲ្យកាន់តំណែង ក្នុងរដ្ឋាភិបាលទៅសុំសេចក្តីទុកចិត្តពីរដ្ឋសភា។
• ព្រះមហាក្សត្រចេញព្រះរាជក្រឹត្យ តែងតាំងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីទាំងមូល ក្រោយរដ្ឋសភាបោះឆ្នោតទុកចិត្តរួចហើយ។
នីតិ សាស្ត្រ
2 months ago
តើគណៈរដ្ឋមន្ត្រីអាចហៅបានថាជារដ្ឋាភិបាលដែរឬទេ? ចូរបញ្ជាក់ពីសមាសភាព?
○ គណៈរដ្ឋមន្ត្រីជារាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មានសមាសភាព ដូចខាងក្រោម៖
· ដឹកនាំដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រីម្នាក់
· អមដោយ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី
· ទេសរដ្ឋមន្ត្រី
· រដ្ឋលេខាធិការ
នីតិ សាស្ត្រ
2 months ago
តើរដ្ឋសភា និង ព្រឹទ្ធសភា អាចប្រជុំរួមគ្នាបានដែរឬទេ? ក្នុងករណីអ្វី?
○ រដ្ឋសភានិងព្រឹទ្ធសភា អាចបើកសមាជប្រជុំរួមគ្នាបាន ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាសំខាន់ៗរបស់ប្រទេសជាតិ។ ក្នុងនីតិកាលទី ១ រដ្ឋសភា និង ព្រឹទ្ធសភាធ្វើជាសហប្រធានអង្គប្រជុំរួមគ្នា។
នីតិ សាស្ត្រ
3 months ago
តើសមាជិកព្រឹទ្ធសភាជ្រើសតាំងនិងមានអាណត្តិយ៉ាងដូចម្តេច?
○ សមាជិកព្រឹទ្ធសភា សមាមាត្រទៅនឹងពាក់កណ្តាលនៃសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
• សមាជិកមានអាយុយ៉ាងតិច ៤០ ឆ្នាំ ជ្រើសតាំងឡើងដោយការចាត់តាំងខ្លះ និង ដោយការបោះឆ្នោតអសកលខ្លះ។
• ចាត់តាំងដោយព្រះមហាក្សត្រចំនួន ២ រូប ជ្រើសតាំងចំនួន ២ រូប ដោយមតិភាគច្រើននៃរដ្ឋសភា។
•ក្រៅពីការជ្រើសតាំងខាងលើ សមាជិកនានា កើតឡើងដោយការបោះឆ្នោតអសកល (ដោយក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ទូទាំងប្រទេស)។
• នីតិកាលព្រឹទ្ធសភាមាន ៦ ឆ្នាំ ផុតកំណត់ពេលព្រឹទ្ធសភាថ្មី ចូលកាន់តំណែង។
• នីតិកាលទី ១ ព្រឹទ្ធសភាមានអាណត្តិ ៥ ឆ្នាំ មានសមាជិក ៦១ រូប ផុតកំណត់ពេលព្រឹទ្ធសភាថ្មី ចូលកាន់តំណែង។
• ក្នុងកាលៈទេសៈ អាចបន្តនីតិកាល ១ ឆ្នាំម្ដង ដោយមតិយល់ព្រម២/៣នៃសមាជិកទាំងមូល អាចប្រកាសអាសន្នបន្តដោយស្វ័យប្រវត្តិទៀតបាន ក្នុងករណីប្រជុំមិនបាន។
• សមាជិកព្រឹទ្ធសភា មានអភ័យឯកសិទ្ធិសភា និង មានវិសមិតភាពជាមួយមុខងារសាធារណៈជាសកម្ម ជាមួយមុខងារតំណាងរាស្ត្រ។ ការចាប់ខ្លួន ឃុំខ្លួន ឃាត់ខ្លួន មាននីតិវិធីដូចសមាជិករដ្ឋសភាដែរ។
នីតិ សាស្ត្រ
3 months ago
តើអ្វីទៅជាព្រឹទ្ធសភា? បំពេញភារកិច្ចយ៉ាងដូចម្តេច?
○ ព្រឹទ្ធសភា ជា អង្គការដែលមានអំណាចនីតិបញ្ញត្តិ ដូចរដ្ឋសភាដែរ។
☆ ព្រឹទ្ធសភាបំពេញភារកិច្ច ដូចជា៖
• នីតិវិធីប្រជុំការងារ និង កូរ៉ុមសំឡេងសំរាប់រដ្ឋសភាអនុម័តយល់ព្រម មានកំណត់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ត្រូវយកមកប្រើសំរាប់ ព្រឹទ្ធសភាផងដែរ។
• មានភារកិច្ចសំរបសំរួលការងាររដ្ឋសភា និង រដ្ឋាភិបាល។
• ពិនិត្យរួចឲ្យយោបល់លើសេចក្តីស្នើ ឬ ព្រាងច្បាប់យ៉ាងយូរ ១ ខែ ឬ ប្រញាប់ត្រូវបន្ថយត្រឹម ៥ ថ្ងៃ ដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័តលើកដំបូង និង បញ្ហានានា ដែលរដ្ឋសភាបានដាក់ឲ្យពិនិត្យ។
• ការយល់ព្រម ឬ មិនឲ្យយោបល់សោះ ក្នុងពេលកំណត់ខាងលើនេះ (១ ខែ ឬ ៥ ថ្ងៃ) ត្រូវយកទៅប្រកាសឲ្យប្រើ។ 
• បើព្រឹទ្ធសភា សុំឲ្យកែសំរួលពង្រាងច្បាប់ រដ្ឋសភាត្រូវយកមកពិចារណាភ្លាម ជាលើកទី ២ ត្រង់ចំណុចកែប្រែ ឬ ទាំងមូល ឬ ជាទុកជាបានការ។
• ការបង្វិលទៅវិញ ទៅមករវាងព្រឹទ្ធសភា និង រដ្ឋសភា ធ្វើតែក្នុងកំឡុងពេល ១ ខែ ឬ ត្រឹម ១០ ថ្ងៃ លើរឿងថវិកា ហិរញ្ញវត្ថុជាតិ និង ត្រឹម ២ ថ្ងៃ បើជាការប្រញាប់។
• ពិនិត្យឲ្យយោបល់ បដិសេធសេចក្តីព្រាង ឬ ស្នើច្បាប់ជាអាសារបង់ រដ្ឋសភាមមិនអាចពិចារណាលើកទី ២ បានទេ មុនពេល ១ ខែ។
• អនុម័តសេចក្តីព្រាង ឬ ស្នើជាលើកទី ២ បោះឆ្នោតចំហរ និង យកតាមមតិភាគច្រើនដាច់ខាត។
នីតិ សាស្ត្រ
3 months ago
តើនរណាខ្លះ អាចកោះហៅរាជរដ្ឋាភិបាលមកបំភ្លឺចំពោះមុខរដ្ឋសភាបាន?
○ អ្នកដែលអាចកោះហៅ រាជរដ្ឋាភិបាលមកបំភ្លឺ ចំពោះមុខរដ្ឋសភាបាន គឺ តំណាងរាស្រ្ត និង គណៈកម្មាធិការនានា របស់រដ្ឋសភា។
នីតិ សាស្ត្រ
3 months ago
ចូរនិយាយអំពីតុល្យភាពអំណាចរវាងអង្គការនីតិបញ្ញត្តិ និង នីតិប្រតិបត្តិ ដោយឈរលើខ្លឹមសាររដ្ឋធម្មនុញ្ញបច្ចុប្បន្នជាមូលដ្ឋាន? (អធិប្បាយពីការកោះហៅគណៈរដ្ឋមន្ត្រីមកបំភ្លឺចំពោះមុខរដ្ឋសភា)
○ តុល្យភាពអំណាចរវាងអង្គការនីតិបញ្ញត្តិ និង នីតិប្រតិបត្តិ ដោយឈរលើខ្លឹមសាររដ្ឋធម្មនុញ្ញបច្ចុប្បន្នជាមូលដ្ឋាន គឺ៖
• តំណាងរាស្ត្រ មានសិទ្ធិដាក់សំណួរទៅនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី ជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ ជូនទៅប្រធានរដ្ឋសភា ឲ្យមកបំភ្លឺដោយផ្ទាល់មាត់ ឬ លាយល័ក្ខណ៍អក្សរលើករណីពាក់ព័ន្ធដល់នយោបាយទូទៅរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងរយៈពេលយ៉ាងយូរ ៧ ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីបានទទួលសំណួរ។ ករណី បើកឲ្យមានការជជែកដេញដោលគ្នា ម្ចាស់សំណួរ វាគ្មិន និង រដ្ឋមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ ឬ នាយករដ្ឋមន្ត្រី អាចប្តូរយោបល់ក្នុងរយៈពេលមួយនៃអង្គប្រជុំ។
• គណៈកម្មាធិការនានារបស់រដ្ឋសភា អាចអញ្ជើញរដ្ឋមន្ត្រីមកបំភ្លឺ អំពីបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងការទទួលខុសត្រូវរបស់ខ្លួន។
• រដ្ឋសភាអាចទំលាក់សមាជិកគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ឬ រាជរដ្ឋាភិបាលពីតំណែង ដោយអនុម័តញត្តិបន្ទោស ដែលលើកឡើងដោយសំលេង ៣០ នាក់ ឡើង លើកយកមកពិភាក្សាសម្រេចអនុម័ត ក្នុងសំលេងឆ្នោតភាគច្រើនដាច់ខាតនៃចំនួនសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
នីតិ សាស្ត្រ
3 months ago
តើនរណាខ្លះ ដែលមានសិទ្ធិផ្តួចផ្តើមគំនិតធ្វើច្បាប់?
○ អ្នកមានសិទ្ធិផ្តួចផ្តើមគំនិតធ្វើច្បាប់ គឺ៖
· សមាជិកព្រឹទ្ធសភា
· សមាជិករដ្ឋសភា
· នាយករដ្ឋមន្ត្រី
នីតិ សាស្ត្រ
3 months ago
តើគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភាជាអ្វី? មានសមាសភាពអ្វីខ្លះ?
○ គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភា ជា ក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំរបស់រដ្ឋសភា ទទួលភារកិច្ចចាត់ចែងការងាររបស់រដ្ឋសភា។ សមាសភាព មានដូចជា ប្រធានរដ្ឋសភា អនុប្រធានរដ្ឋសភា និង ប្រធានគណៈកម្មាធិការទាំងអស់របស់រដ្ឋសភា។
នីតិ សាស្ត្រ
3 months ago
ក្នុងចន្លោះសម័យប្រជុំរបស់ខ្លួន តើរដ្ឋសភាធ្វើការយ៉ាងដូចម្តេច?
○ ក្នុងចន្លោះសម័យប្រជុំរបស់ខ្លួន រដ្ឋសភា គឺ ត្រូវ៖
• គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភា បំពេញភារកិច្ចចាត់ចែងជំនួសរដ្ឋសភាទាំងមូល។
• អគ្គលេខាធិការដ្ឋានរដ្ឋសភា ជាសេនាធិការបំរើធានាដំណើរការងារប្រចាំថ្ងៃ ជូនរដ្ឋសភា។
នីតិ សាស្ត្រ
4 months ago
ចូរធ្វើការអធិប្បាយជារួមស្តីអំពីការប្រជុំរបស់រដ្ឋសភា?
○ ការប្រជុំរបស់រដ្ឋសភា ក្រោយជាប់ឆ្នោតជាផ្លូវការរដ្ឋសភាបើកសម័យប្រជុំដំបូង ៦០ ថ្ងៃ យ៉ាងយូរ តាមការកោះអញ្ជើញរបស់ព្រះមហាក្សត្រ។ មុនចាប់ផ្តើមការងាររបស់ខ្លួន រដ្ឋសភាត្រូវប្រកាសសុពលភាពនៃអាណត្តិសមាជិកម្នាក់ៗ ជ្រើសរើសសមាសភាពប្រធាន អនុប្រធាន និង សមាជិកទាំងអស់នៃគណៈកម្មាធិការនានា អនុម័តបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ដោយមតិភាគច្រើនដាច់ខាតនៃសមាជិកសភាទាំងមូល និង ធ្វើពិធីសម្បថមុនចូលកាន់តំណែង។ រដ្ឋសភាប្រជុំសាមញ្ញ ២ ដងក្នុង ១ ឆ្នាំ ក្នុងម្តងមានរយៈពេលយ៉ាងតិចបីខែ និង ប្រជុំវិសាមញ្ញក្នុងករណីមានសំណូមពរពី ព្រះមហាក្សត្រ នាយករដ្ឋមន្ត្រី សមាជិករដ្ឋសភាយ៉ាងតិច ១/៣ គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភា។ កោះប្រជុំត្រូវផ្សាយ របៀបវារៈកំណត់ថ្ងៃប្រជុំដឹងដល់ប្រជារាស្ត្រ។ រដ្ឋសភា ត្រូវប្រជុំរាល់ថ្ងៃក្នុងកាលៈទេសៈប្រទេសជាតិស្ថិតក្នុងភាពអាសន្ន ប្រធានរដ្ឋសភា ជាប្រធានដឹកនាំអង្គប្រជុំការងាររបស់រដ្ឋសភា។ ការប្រជុំរបស់រដ្ឋសភាត្រូវធ្វើជាសាធារណៈ ឬ អាចសំងាត់តាមសំណើពីប្រធាន ឬ ពីសមាជិកយ៉ាងតិចចំនួន ១/១០ ពីព្រះមហាក្សត្រ ឬ នាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ការប្រជុំរដ្ឋសភាយកជាការបានលុះត្រាតែមានកូរ៉ុមលើសពី ២/៣ នៃសមាជិកទាំងមូលសំរាប់ការអនុម័តសំលេង ២/៣ និង កូរ៉ុម លើសពីពាក់កណ្តាលនៃសមាជិកទាំងមូល សំរាប់ការអនុម័តសំលេងមតិភាគច្រើនដាច់ខាតនៃចំនួនសមាជិកទាំងមូល។
នីតិ សាស្ត្រ
5 months ago
តើពេលណា ដែលរដ្ឋសភាអាចដំណើរការបាន ដោយស្របច្បាប់?
○ រដ្ឋសភាអាចដំណើរការបាន ដោយស្របច្បាប់ គឺ៖
• នៅពេលដែលមានការបោះឆ្នោត ជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ តាមអាណត្តិកំណត់ប្រកបដោយភាពយុត្តិធម៌ មានតម្លាភាព ស្របតាមគោលការណ៍ជាសកល សេរី ស្មើភាព ចំពោះ សម្ងាត់។
• ក្នុងកាលៈទេសៈប្រទេសជាតិស្ថិតក្នុងភាពអាសន្ន។
• តាមសំណើសុំព្រះមហាក្សត្រ ក្នុងពេលមានសង្គ្រាម ឬ កាលៈទេសៈពិសេស បន្តបាន ១ ឆ្នាំម្តងៗ តាមមតិយល់ព្រមយ៉ាងតិច ២/៣ នៃសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
នីតិ សាស្ត្រ
5 months ago
តើរដ្ឋសភាអាចកើតឡើងបានតាមរយៈអ្វីខ្លះ?
○ រដ្ឋសភា អាចកើតឡើងបានតាមរយៈ ដូចជា​៖
• តាមការបោះឆ្នោតតាមអាណត្តិកំណត់ ៥ ឆ្នាំ ម្តង។
• តាមការបោះឆ្នោតរើសរដ្ឋសភាថ្មី យ៉ាងយូរ ៦០ ថ្ងៃ ក្រោយប្រកាសរំលាយមុនអាណត្តិ នៅពេលមានការទំលាក់រាជរដ្ឋាភិបាល ២ ដង ក្នុងរយៈពេល ១២ ខែ។
នីតិ សាស្ត្រ
6 months ago
តើក្នុងករណីណាខ្លះដែលរដ្ឋសភាអាចរំលាយបាន?
○ ករណីណាដែលរដ្ឋសភា អាចរំលាយបាន៖
• ក្នុងកាលៈទេសៈ ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវបានទំលាក់ ២ ដងក្នុងរយៈពេល ១២ ខែ។
• ក្នុងករណីមានការស្នើសុំពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី ឬ មានការយល់ព្រមពីប្រធានរដ្ឋសភា។
នីតិ សាស្ត្រ
6 months ago
តើក្នុងករណីណាខ្លះដែលរដ្ឋសភាមិនអាចរំលាយបាន?
○ ករណីដែលរដ្ឋសភា មិនអាចរំលាយបាន គឺ៖
• ក្នុងកាលៈទេសៈប្រទេសជាតិស្ថិតក្នុងភាពអាសន្ន។
• តាមសំណើសុំព្រះមហាក្សត្រក្នុងពេលមានសង្គ្រាមឬកាលៈទេសៈពិសេស បន្តបាន ១ ឆ្នាំម្តងៗ តាមមតិយល់ព្រមយ៉ាងតិច ២/៣ នៃសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
• ក្នុងករណីពុំមានការស្នើសុំពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី ឬ ពុំមានការយល់ព្រមពីប្រធានរដ្ឋសភា។