តើចក្ខុវិស័យមុខងារសាធារណៈកម្ពុជាគឺជាអ្វី?
○ ចក្ខុវិស័យនៃមុខងារសាធារណៈកម្ពុជាគឺជាចក្ខុវិស័យនៃស្ថាប័នយុទ្ធសាស្ត្រអចិន្ត្រៃយ៍មួយដែលមានគោលដៅបំរើប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែប្រសើរឡើង។

តើមានផលប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ ប្រសិនបើនិយោជិត និងនិយោជកធ្វើការសហការគ្នា?
○ ផលប្រយោជន៍ការសហការគ្នា៖
• ជំរុញឱ្យការផលិតមានបរិមាណខ្ពស់ និង មានគុណភាពខ្ពស់។
• បង្កើនសេចក្តីទុកចិត្ត និង ភាពជឿជាក់។
• ជំរុញឱ្យអង្គភាពសម្រេចបាននូវគោលដៅរបស់ខ្លួន ស្របតាមផែនការដែលបានកំណត់។
• ធ្វើឱ្យលទ្ធផលការងារ ប្រព្រឹត្តទៅបានលឿន និង ដោយរលួន។

ដូចម្តេចដែលហៅថាវប្បធម៌សេវាសាធារណៈ?
○ វប្បធម៌សេវាសាធារណៈ គឺ សំដៅដល់ការផ្តល់សេវាសាធារណៈរបស់បុគ្គលិកមន្ត្រីរាជការ ដែលត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់នូគោលការចំបងៗ ដូចជា៖
• ការផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបទរបស់មន្រ្តីរាជការពី “អ្នកត្រួតត្រាទៅជាអ្នកផ្តល់សេវា”។
• ជាអ្នកផ្តល់សេវា ដែលផ្តោតទៅលើសេចក្តីត្រូវការជាក់ស្តែងរបស់អ្នកប្រើប្រាស់សេវា និង ត្រូវឆ្លើយតបប្រកបដោយមនសិការវិជ្ជាជីវៈ និង សេចក្តីថ្លៃថ្នូរបស់មន្ត្រីរាជការ។
• ជាអ្នកប្រឹក្សាយោបល់ ដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ផ្តល់ពត៌មាន និង ពន្យល់ឱ្យបានច្បាស់លាស់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ អំពីនីតិវិធីរបៀបរបប និង បែបបទផ្សេងៗនៃការផ្តល់សេវា។
• ជាអ្នកសម្របសម្រួល ទៅលើដំណើរការនៃការផ្តល់សេវា និង ការមកទទួលសេវាទៅប្រើប្រាស់ ដោយការកាត់បន្ថយនីតិវិធីស្មុគស្មាញ ការផ្តល់សេវាមានភាពសាមញ្ញ ខ្លីទាន់ពេលវេលា និង មានភាពរលូននៅក្នុងទម្រង់ការងារទាំងអស់។

តើបុគ្គលិករដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិរួមមានអ្វីខ្លះ? ចូរបកស្រាយ។
○ បុគ្គលិករដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ រួមមាន៖
១. បុគ្គលិកដែលត្រូវបានជ្រើសរើស និង តែងតាំងដោយក្រុមប្រឹក្សា៖ បុគ្គលិកទាំងនេះ គឺជាបុគ្គលិកដែលត្រូវបានជ្រើសរើស និង តែងតាំងដោយក្រុមប្រឹក្សានៅពេលមានតម្រូវការធនធានមនុស្ស ដើម្បីបំពេញភារកិច្ច និង ករណីកិច្ចឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការងា រដែលក្រុមប្រឹក្សាត្រូវអនុវត្តក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន។
២. បុគ្គលិកដែលត្រូវបានតែងតាំ ងនឹងចាត់តាំងឱ្យទៅបំពេញការងារជាមួយក្រុមប្រឹក្សា៖ បុគ្គលិកទាំងនេះ គឺជាបុគ្គលិកដែលត្រូវបានតែងតាំង ឱ្យទៅបំពេញការងារជាមួយក្រុមប្រឹក្សានៃរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ ស្របតាមការកំណត់របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលគោលនយោបាយនេះ មានវិសាលភាពអនុវត្តនៅរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ។

តើអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារកើតឡើងដោយសារអ្វី? ផ្ដល់ផលអាក្រក់អ្វីខ្លះចំពោះគ្រួសារ និង ប្រយោជន៍សាធារណៈ?
○ អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារកើតឡើង ដោយសារ៖​
• ក្រីក្រ
• ល្ងង់ខ្លៅ ខ្វះចំណេះដឹង
• ប្រព្រឹត្តគ្រឿងញៀន
• ល្បែងស៊ីសង
• ស្ថានភាពគ្រួសារ
• ភាពគ្មានការងារធ្វើ
• ការរើសអើងខាងសាសនា
• ឥទ្ធិពលសង្រ្គាម
• វិបត្តផ្លូវចិត្ត អសីលធម៌
• ការរំលោភឈ្លានពាន តណ្ហា
☆ ផ្តល់ផលអាក្រក់ចំពោះគ្រួសារ ដូចជា៖
• កុមារកំពា្រ ស្រ្ដីមេម៉ាយ
• សេដ្ខកិច្ចគ្រួសារធ្លាក់ចុះ
• បាត់បង់ភាពថ្លៃថ្នូរ
• បាត់កិតិ្ដយស
• ទទួឡឲលការមើលងាយពីអ្នកដទៃ
• ប៉ះពាល់ដល់អនាគតកូន
• កូនមិនបានទទួលការអប់រំ
• សុខភាពផ្លូវចិត្ត ការទ្រុតទ្រោម
• វិបត្តិផ្លូវចិត្ត អត្តឃាត ឃាតកម្ម​។
☆ ប៉ះពាល់ប្រយោជន៍សាធារណៈ៖
• បាត់បង់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ
• បាត់បង់ធនធានមនុស្ស
• សីលធម៌សង្គមស្រុតចុះ
• បាត់់បង់ ខូតខាតទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈ​
• ខូចខាតសណ្ដាប់ធ្នាប់ សន្ដិសុខសង្គម។

ដើម្បីឱ្យកុមារមានការអភិវឌ្ឍពេញលេញ និងសមស្របតាមបុគ្គលិកលក្ខណៈ តើគ្រួសារ សាលារៀន និងសមត្ថកិច្ចសាធារណៈ ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់នឹងទទួលខុសត្រូវដូចម្តេចខ្លះ?
○ ដើម្បីសម្រេចបានសិទ្ធិ ទទួលបានការអប់រំរបស់កុមារ សាមីខ្លួនកុមារ និង ស្ថាប័នដែលពាក់ព័ន្ធ ត្រូវមានភារកិច្ចដូចជា៖
° ក. សាមីខ្លួនកុមារ
• ត្រូវខិតខំរៀនសូត្រ។
• ត្រូវគោរពបទបញ្ជា និង វិន័យរបស់សាលា។
• ស្តាប់តាមការទូន្មានប្រៀនប្រដៅរបស់ឪពុកម្តាយ លោកគ្រូអ្នកគ្រូ។
• សេពគប់មិត្តភក្រ្កល្អៗ។
•មិនប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន។
° ខ. ស្ថាប័នដែលពាក់ព័ន្ធ
• មាតាបិតា៖ មាតាបិតា ត្រូវតែបញ្ជូនកូនប្រុសស្រីទាំងអស់ទៅសាលារៀន ហើយមិនត្រូវឱ្យកូនឈប់រៀនមុនពេលកូនបញ្ចប់ថ្នាក់មធ្យមសិក្សាឡើយ។ ការបញ្ឈប់កូនមិនឱ្យរៀនតទៅទៀត គឺជាការរំលោភសិទ្ធិរបស់កុមារ។
• សាលារៀន៖ សាលារៀនត្រូវមានលក្ខណៈសមស្របទៅតាមនិយាមគរុកោសល្យ ដើម្បីជួយឱ្យក្មេងអាចទទួលចំណេះដឹងបាន ដោយពុំប៉ះពាល់ដល់សុខភាព និង ការរីកលូតលាស់របស់កុមារ។
• រដ្ឋាភិបាល៖ រដ្ឋអំណាចថ្នាក់ជាតិ ថ្នាក់ខេត្ត ថ្នាក់ស្រុក ឃុំ និង ភូមិ មានកាតព្វកិច្ចរៀបចំ និង ផ្តល់ទីកន្លែងសមស្របសម្រាប់ការសិក្សា ដូចជា ការសង់សាលារៀន ការផ្តល់គ្រូបង្រៀន និង ការផ្តល់សម្ភារសិក្សាគ្រប់គ្រាន់ជាដើម។
• វត្តអារាម៖ វត្តអារាម មានកាតព្វកិច្ចរួមចំណែកក្នុងវិស័យអប់រំបណ្តុះបណ្តាលចំណេះដឹង ដល់មនុស្សគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ដែរ។ គួរបង្កលក្ខណៈឱ្យព្រះសង្ឃជួយក្នុងវិស័យនេះឱ្យបានច្រើន។
• សមាគមន៍មាតាបិតាសិស្ស៖ សមាគមមាតាបិតាសិស្ស គួរគិតគូរដល់កុមារដែលជាកូនអ្នកក្រីក្រផងដែរ ត្រូវរកវិធីជួយសម្រាលបន្ទុកអ្នកក្រីក្រ ដោយជួយជាវិភាគទានក្នុងការសិក្សានៃកូនអ្នកទាំងនោះផង។

តើដើម្បីសិក្សាពីមន្រ្តីតុលាកម្ពុជា ត្រូវសិក្សាលើអ្នកណាខ្លះ?
○ ដើម្បីសិក្សាពីមន្រ្តីតុលាកម្ពុជា ត្រូវសិក្សាលើ៖
• មន្រ្តីតុលាការ និង ព្រះរាជាអាជ្ញា
• ក្រលាបញ្ជី
• អាជ្ញាសាលា

តើតុលាការបែងចែកជាប៉ុន្មាន? ថ្នាក់អ្វីខ្លះ? ហើយថ្នាក់នីមួយមានអ្វីខ្លះទៀត?
○ តុលាការបែងចែកចេញពីរថ្នាក់គឺ៖
• តុលាការជាន់ខ្ពស់
• តុលាការកំពុល
• សាលាឧទ្ធរណ៍
• តុលាការជា​ន់ទាប
• តុលាការខេត្តក្រុង
• តុលាការយោធា

យោងតាមច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានចែងពីតុលាការដូចម្តេចខ្លះ?
○ តុលាការជាអំណាចឯករាជ្យ ធានារក្សាអនាគត និង ការពារសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
° អំណាចនេះ គ្រប់ដណ្តប់ទៅគ្រប់រឿងក្តីទាំងអស់ រួមទាំងរឿងក្តីរដ្ឋបាលផង។ ហើយអំណាចនេះ​ ប្រគល់ឲ្យតុលាកាកំពូល និង សាលាជំរះក្តីគ្រប់ផ្នែក និង គ្រប់ជាន់ថ្នាក់ ដើម្បីផ្តល់ភាពយុត្តិធម៌ ក្នុងនាមជាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ តាមនីតិវិធី និង ច្បាប់ជាធរមាន។
☆ អំណាចនេះ គ្មានស្ថាប័នណាមូយជំនួសបានទេ។

តើនាយករដ្ឋមន្រ្តីមានតួនាទី និង សមត្ថកិច្ចធ្វើអ្វីខ្លះ?
○ នាយករដ្ឋមន្រ្តីមានតួនាទី និង សមត្ថកិច្ច ដូចជា៖
• នាយករដ្ឋមន្រ្តី មានតួនាទីដឹកនាំអង្គប្រជុំ ហើយអាចប្រគល់ភារកិច្ចជូនឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដឹកនាំអង្គប្រជុំពិនិត្យស្រាវជ្រាវបាន។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តី អាចចែករំលែកអំណាចរបស់ខ្លួ​នទៅឲ្យឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ឬ សមាជិកណាមួយនៃរដ្ឋាភិបាលបាន។
• នា​យករដ្ឋមន្រ្តី ជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាល មានភារកិច្ចទទួលខុសត្រូវរួមជាមួយសមាជិកទាំងឡាយ ចំពោះមុខរដ្ឋសភា អំពីនយោបាយទូទៅ និង សកម្មភាពរបស់រដ្ឋាភិបាល។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តី ដឹកនាំការងាររបស់គណៈរដ្ឋមន្រ្តី ចាត់ចែងបញ្ជារាល់សកម្មភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលលើគ្រប់លើវិស័យ។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តី ជាអ្នកកោះប្រជុំ និង អធិបតីនៃអង្គប្រជុំ។ អង្គប្រជុំពេញអង្គរបស់គណៈរដ្ឋមន្រ្តី សម្រេចដោះស្រាយរាល់កិច្ចការទូទៅរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តី អាចប្រ​គល់សិទ្ធិជូ​នសមាជិករាជរដ្ឋាភិបាលណាម្នាក់ឲ្យកោះប្រជុំ និង ធ្វើគណៈអធិបតីអង្គប្រជុំអន្តរក្រសួង ប៉ុន្តែអង្គប្រជុំនោះគ្មានសិទ្ធិសម្រេចកិច្ចការ តាំងនាមរាជរដ្ឋាភិបាលឡើយ។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តី ដឹកនាំការចរចារ និង ចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម ជាប្រតិបត្តិការរសេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ វិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកទេស និង ការពារប្រទេស។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តី អាចប្រគល់សិទ្ធិសមាជិករដ្ឋាភិបាលណាម្នាក់ជាអ្នកចរចារ និង ចុះហត្ថលេខា។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តី ចុះហត្ថលេខាលើអនុក្រឹត្យសេចក្តីសម្រេច និង សារាចររបស់គណៈរដ្ឋមន្រ្តី លិខិតបទដ្ឋាននានា ដែលមានអនុភាពទូទៅរបស់រដ្ឋាភិបាលត្រូវបានចុះរាជកិច្ច។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តី លើកសំណើដល់គណៈប្រជុំវិសាមញ្ញ លើកសំណើរស្តីពីសេចក្តីព្រៀងច្បាប់ និង សំណើរតែងតាំងផ្លាស់ប្តូរ បញ្ចាប់ភារកិច្ច ដោយព្រះរាជក្រឹត្យនូវមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ និង យោធា។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តី មានសិទ្ធិបញ្ជាចំណាយក្រៅពីការកំណត់ក្នុងថវិការជាតិ ដើម្បីដោះស្រាយកិច្ចការចាំបាច់ និង បន្ទាន់ រួចរាយការជូនរដ្ឋសភាភ្លាម។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តី ដឹកនាំការងាររបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី។

តើមានលក្ខខណ្ឌអ្វីខ្លះដើម្បីអាចឈរឈ្មោះជា​បេក្ខជនព្រឹទ្ធសភាបាន?
○ ដើម្បីអាចឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនព្រឹទ្ធសភាបាន ត្រូវបំពេញលក្ខខណ្ឌ ដូចជា៖
• មានអាយុយ៉ាងតិច ៤០ ឆ្នាំ។
• មានសញ្ជតិខ្មែរពីកំណើត។

តើសមាជិកព្រឹទ្ធសភាជ្រើសតាំងឡើងតាមលក្ខណៈដូចម្តេចខ្លះ?
○ សមាជិករដ្ឋចំនួនពីររូប ត្រូវតែងតាំងដោយព្រះមហាក្សត្រ។ ពីររូបទៀត ត្រូវបានរដ្ឋសភាជ្រើសរើសតាមមតិភាគច្រើន។ ចំណែកឯផ្សេងៗទៀត ត្រូវជ្រើសរើសតាមរយៈការបោះឆ្នោតជាសកល។

តើរដ្ឋសភានៃប្រទេសកម្ពុជាមាន គណៈកម្មការចំនួនប៉ុន្មាន? អ្វីខ្លះ?
○ រដ្ឋសភានៃប្រទេសម្ពុជា មានគណៈកម្មការចំនួនប្រាំបួន ដូចជា៖
• គណៈកម្មការការពារសិទ្ធិមនុស្ស និង ទទួលពាក្យបណ្តឹង
• គណៈកម្មការហិរញ្ញវត្ថុ និង ធនាគារ
• គណៈកម្មការសេដ្ឋកិច្ច ផែនការវិនិយោគកសិកម្ម អភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និង បរិស្ថាន
• គណៈកម្មការមហាផ្ទៃ ការពារជាតិ អង្កេត និង បោសសម្អាត
• គណៈកម្មការកិច្ចការបរទេស សហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ឃោសនា និង ព័ត៌មាន
• គណៈកម្មការនីតិកម្ម
• គណៈកម្មការអប់រំ ធម្មការ និង ទេសចរណ៍
• គណៈកម្មការសុខាភិបាល សង្គមកិច្ច ការងារ និង កិច្ចការនារី
• គណៈកម្មការសាធារណៈការដឹកជញ្ជូន ទូរគមនាគមន៍ ប្រៃសណីយ ឧស្សាហកម្ម រ៉ែ ថាមពល និង ពាណិជ្ជកម្ម។

តើត្រូវមានលក្ខខណ្ឌអ្វីខ្លះ ដើម្បីឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្រ្ត?
○ ត្រូវបំពេញលក្ខខណ្ឌ ដូចជា៖
• ត្រូវមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត
• មានអាយុយ៉ាងតិច ២៥ ឆ្នាំ
• មានសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើត

តើការជ្រើសរើសសមាជិករដ្ឋសភាធ្វើឡើងតាមរយៈអ្វី? ហើយពួកគាត់កាន់តំណែងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំ?
○ ការជ្រើសរើសសមាជិករដ្ឋសភា តាមរយៈការបោះឆ្នោតដោយសេរី យុត្តិធម៌ និង សម្ងាត់។ ហើយពួកគាត់អាចកាន់តំណែងរយៈពេល ៥ ឆ្នាំ។

តើអំណា​ចនីតិបញ្ញត្តិចែកចេញជាប៉ុន្មាន? អ្វីខ្លះ?
○ អំណា​ចនិតីបញ្ញត្តិចែកចេញជាពីរគឺ រដ្ឋសភា និង ព្រឹទ្ធសភា។

តើនៅក្នុងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គេបែងចែកអំណា​ចជាប៉ុន្មាន អ្វីខ្លះ?
○ នៅក្នុងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ គេបែងចែកអំណា​ចជា បី គឺ៖
• អំណា​ចនីតិបញ្ញត្តិ
• អំណា​ចនីតិប្រ​តិបត្តិ
• និង អំណា​ចតុលាការ

តើនៅក្នុងរបបរាជានិយម របបគ្រប់គ្រងមានប៉ុន្មានទម្រង់? អ្វីខ្លះ?
○ នៅក្នុងរបបរាជានិយម របបគ្រប់គ្រងមានបីទម្រង់ ដូចខាងក្រោម៖
• រាជានិយមផ្តាច់ការ
• រាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ
• រាជានិយមអាស្រ័យសភា

តើទម្រង់នៃរបបគ្រប់គ្រងរដ្ឋមានប៉ុន្មាន? អ្វីខ្លះ?
○ ទម្រង់នៃរបបគ្រប់គ្រងរដ្ឋ មាន ៣ ដូចជា៖
• របបប្រធានាធិបតីនិយម
• របបរាជានិយម
• របបចំរុះ

តើរដ្ឋបាលមានមុខងារប៉ុន្មាន? អ្វីខ្លះ?
○ រដ្ឋបាលមានមុខងារ ពីរ គឺ៖
• បម្រើការងាររដ្ឋបាលខ្លួនឯង
• និង បម្រើការងារនយោបាយ

ចូរឲ្យនិយមន័យមុខងាររដ្ឋបាលសាធារណៈ។
○ មុខងាររដ្ឋបាលសាធារណៈ មានដូចជា៖
• វា គឺជា ការអនុវត្តន៍កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ នៅក្នុងបញ្ហារដ្ឋបាល។
• គ្រប់ដណ្តប់គ្រប់មែកធាងរបស់រដ្ឋាភិបាល និង ទំនាក់ទំនងទៅវិញទៅមករបស់មែកធាងទាំងនោះ។
• មានតួនាទីសំខាន់មួយក្នុងការបង្កើតគោលនយោបាយសាធារណៈ និង ជាផ្នែកមួយនៃដំណើរការនយោបាយ។
• មុខងាររបស់រដ្ឋបាលសាធារណៈមានទម្រង់ និង របៀបនានា ខុសពីរដ្ឋបាលឯកជន។
• មុខងាររបស់រដ្ឋបាលសាធារណៈ មានភាពចំណងយ៉ាងជិតស្និទ្ធ យ៉ាងខ្លាំងទៅនឹងបុគ្គលភាព និង ក្រុមឯកជនទាំងឡាយ ក្នុងការផ្តល់សេវាកម្មនានា ចំពោះសហគមន៍ និង សង្គម។

តើទ្រឹស្តីរដ្ឋបាលសាធារណៈបច្ចុប្បន្នមានប៉ុន្មានប្រភេទ? អ្វីខ្លះ?
○ បច្ចុប្បន្នទ្រឹស្តីរដ្ឋបាលសាធារណៈ មានបីប្រភេទ ដូចជា៖
• រដ្ឋបាលសាធារ​ណៈបុរាណ
• ការគ្រប់គ្រងសាធារណៈបែបថ្មី
• រដ្ឋបាលសាធារណៈទំនើបជឿនលឿន

ដូចម្តេចដែលហៅថា រដ្ឋបាលសាធារណៈ?
○ រដ្ឋបាលសាធារណៈ គឺជា កិច្ចការបស់រដ្ឋ ឬ ជារបៀបគ្រប់គ្រងប្រទេស ដែលជាទូទៅធ្វើការដើម្បីបម្រើសាធារណៈ ហើយដែលកាលណាការងារនោះ ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបដឹងជាទូទៅ។

សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ គឺជាអង្គការនយោបាយ និង សេដ្ឋកិច្ចមួយនៃបណ្តាប្រទេស ដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
--- ចម្លើយ​ ---
° ក. អាស៊ានសរសេរជាភាសាអង់គ្លេស ****** ociation Of Southeast Asian Nations។
° ខ​. សមាគមនេះមាននិមិត្តសញ្ញា ទៅតាមលក្ខណៈនៃប្រទេសក្នុងតំបន់ដែលមានអត្ថន័យ និង ខ្លឹមសា ដូចខាងក្រោម៖
• និមិត្តសញ្ញាសមាគមអាស៊ានមាន ៤ ពណ៌។
• ពណ៌ខៀវ តំណាងឱ្យសន្តិភាព និង ស្ថេរភាព។
• ពណ៌ក្រហម តំណាងឱ្យសេចក្តីក្លាហាន និង ភាពស្វាហាប់។
• ពណ៌ស តំណាងឱ្យភាពបរិសុទ្ធ។
• ពណ៌លឿង តំណាងឱ្យវិបុលភាព និង ភាពសំបូររុងរឿង។
• ដើមស្រូវទាំង ១០ តំណាងឱ្យបិតាបង្កើតអាស៊ាន ដែលមានបំណងប្រមូលផ្តុំប្រទេសទាំង ១០ នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឱ្យក្លាយជាសមាគមដែលប្រកបដោយមិត្តភាព និងសាមគ្គីភាព។
• រង្វង់ព័ទ្ធជុំវិញ តំណាងឱ្យឯកភាពគ្នារបស់អាស៊ាន។
• ទង់អាស៊ាន តំណងឱ្យសមាគមអាស៊ានមួយដែលមានស្ថេរភាព សន្តិភាព រួបរួមគ្នា និង ប្រកបដោយថាមពល។
• ពណ៌ទាំងអស់របស់ទង់អាស៊ាន តំណាងឱ្យពណ៌សំខាន់ៗនៃទង់ជាតិរបស់ប្រទេសជាមាជិកនីមួយៗ។
° គ. គោលដៅបង្កើតអាស៊ាន គឺ ធ្វើសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់ ដោយឈរលើស្មារតីស្មើរភាពលើវិស័យ៖
• សេដ្ឋកិច្ច (កសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម គមនាគមន៍ ទេសចរណ៍ ពាណិជ្ជកម្ម)។
• វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកទេស វប្បធម៌ និង ការងាររដ្ឋបាល។
• តំហែរក្សា សន្តិភាព ក្នុងតំបន់ តាមរយៈការគោរពដ៏ខ្ជាប់ខ្ជូននូវយុត្តិធម៌ និង គោលការណ៍ច្បាប់ទាំងឡាយក្នុងទំនាក់ទំនង រវាងប្រទេសក្នុងតំបន់ និង ប្រកាន់ខ្ជាប់ខ្ជូននូវធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិ។
• តំហែរក្សាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធ និង មានផលប្រយោជន៍ជាមួយអង្គការក្នុងតំបន់ដែលមានស្រាប់។
° ឃ. កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ២១ ធ្វើឡើងរយៈពេលបីថ្ងៃ គឺចាប់ពីថ្ងៃទី ១៨ ដល់ថ្ងៃទី ២០ វិច្ឆកា គឺមានកិច្ចប្រជុំជាច្រើនទៀត។ កិច្ចប្រជុំទាំងនោះរួមមាន៖
• កិច្ចប្រជុំកំពូលក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាស៊ាន។
• កិច្ចប្រជុំអាស៊ាន-ចិន
• កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ជប៉ុន
• កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-កូរ៉េ
• កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានបូក ៣ មានចិន ជប៉ុន និង កូរ៉េ
• កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ឥណ្ឌា
• កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-អាមេរិក
• កិច្ចសន្ទនាអាស៊ានជាសាកល
• កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា
• ពិធីប្រកាសការចរចាភាពជាដៃគូគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនៅក្នុងតំបន។
☆ លទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ២១ មានដូចជា៖
• ការចុះហត្ថលេខា និង អនុម័តលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាន។
• អនុម័តលើការបង្កើតមជ្ឃមណ្ឌលកម្ចាត់មីនអាស៊ាន។
• ការគាំទ្រចំពោះការរំសាយកម្មវិធីអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ នៅឧបទ្ធីបកូរ៉េ ដោយសន្តិវិធី ជាពិសេសជំរុញឱ្យចាប់ផ្តើមចរចារ ៦ ភាគីឡើងវិញ។
☆ បញ្ហាដែលមិនទាន់ដោះស្រាយបាន មានដូចជា៖
• វិធីសាស្រ្តក្នុងការដោះស្រាយ ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
• ការមិនចុះសម្រុងគ្នានៅឡើយអំពីថា តើត្រូវដោះស្រាយបញ្ហានេះ ជាទ្វេភាគីរវាងប្រទេសដែលពាក់ព័ន្ធក្នុងជម្លោះ ឬ ត្រូវដោះស្រាយក្នុងកម្រិតអន្តរជាតិ?

ដើម្បីឆ្លើយតបតម្រូវការជំនាញនៅក្នុងវិស័យនានា ដែលមានការវិនិយោគខ្នាតធំនាពេលបច្ចុប្បន្ន និង ទៅអនាគត ទាមទារឱ្យមានការបង្កើតយន្តការសម្រាប់ឱ្យកម្លាំងពលកម្ម មានឱកាសទទួលបានជំនាញពាក់ព័ន្ធនឹងការងារ ដោយមានការចូលរួម និង គាំទ្រពីនិយោជក តើត្រូវមានវិធានការបែបណាខ្លះដើម្បីឆ្លើយតបតម្រូវការខាងលើ?
○ ដើម្បីឆ្លើយតបតម្រូវការជំនាញនៅក្នុងវិស័យនានា ដែលមានការវិនិយោគខ្នាតធំ នាពេលបច្ចុប្បន្ន និង ទៅអនាគត ទាមទារឱ្យមានការបង្កើតយន្តការសម្រាប់ឱ្យកម្លាំងពលកម្ម មានឱកាសទទួលបានជំនាញពាក់ព័ន្ធនឹងការងារ ដោយមានការចូលរួមគាំទ្រពីនិយោជក ត្រូវមានវិធានការដូចខាងក្រោម៖
• រៀបចំអភិក្រមតាមវិស័យសម្រាប់កម្មវិធីអប់រំ និង ការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេស និង វិជ្ជាជីវៈ ដើម្បីផ្តល់ជំនាញកម្រិតខ្ពស់ក្នុងវិស័យអាទិភាព។
• ពង្រឹងពង្រីកទំនាក់ទំនងរវាងអ្នកផ្តល់សេវាអប់រំ និង ការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេស និង វិជ្ជាជីវៈ ជាមួយនឹងវិស័យឯកជន ដើម្បីកាត់បន្ថយគម្លាតតម្រូវការជំនាញ។
• ជំរុញ និង លើកទឹកចិត្តដល់ការសិក្សាតាមរយៈការធ្វើការងារ ហាត់ការ ​និង ការហ្វឹកហ្វឺនកូនជាង។
• ពង្រឹង និង បន្តអភិវឌ្ឃយន្តការដែលមានស្រាប់ និង បង្កើតយន្តការថ្មី ដើម្បីឱ្យមានកិច្ចសន្ទនាជាទៀងទាត់ និង ល្អប្រសើរក្នុងចំណោមភាគីពាក់ព័ន្ធ។
• ជំរុញ និង លើកទឹកចិត្តវិស័យឯកជនឱ្យដើរតួនាទីសកម្ម ក្នុងការផ្តល់ប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកគោលនយោបាយ ការអភិវឌ្ឃជំនាញ ការផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញ និង ការចូលរួមវិភាគទានហិរញ្ញវត្ថុ។
• បង្កើតកម្មវិធីទទួលស្គាល់ជំនាញទៅវិញទៅមក ក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាន។
• ស្រាវជ្រាវ និង អភិវឌ្ឃបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ។
• ត្រូតពិនិត្យ តាមដាន និង វាយតម្លៃទៅលើភាពឆ្លើយតបនៃការអប់រំ​ និង បណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេស និង វិជ្ជាជីវៈ។

ដោយពិនិត្យឃើញពីសារៈសំខាន់ និង ស្ថានភាពអំណោយផលនៃវិស័យឧស្សាកម្មនៅកម្ពុជា តើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានមានវិធានការអ្វីខ្លះ?
○ ដោយពិនិត្យឃើញពីសារៈសំខាន់ និង ស្ថានភាពអំណោយផលនៃវិស័យឧស្សាកម្មនៅកម្ពុជា រាជរដ្ឋាភិបាលបានរៀបចំ​ និង ដាក់ចេញនូវ “គោលនយោបាយអភិវឌ្ឃន៍ឧស្សាហកម្មនៅកម្ពុជាឆ្នាំ ២០១៥-២០២៥” ដើម្បីជាមគ្គុទេស ជម្រុញការអភិវឌ្ឃវិស័យឧស្សាហកម្មនៅកម្ពុជា ដែលនឹងរួមចំណែកដល់ការបន្តរក្សាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ប្រកបដោយចីរភាព និង បរិយាប័ន្ធតាមរយៈការធ្វើពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច ការពង្រឹងនូវឧត្តមភាពប្រកួតប្រជែង និង ការលើកកម្ពស់ផលិតភាព ដោយឈរលើទស្សនៈវិស័យវែងឆ្ងាយ។ ជារួម ចក្ខុវិស័យនៃគោលនយោបាយអភិវឌ្ឃវិស័យឧស្សាហកម្ម គឺការប្រែក្លាយពីវិស័យឧស្សាហកម្មអតិពលកម្ម ទៅឧស្សាហកម្មដោយប្រើជំនាញ ដោយខិតខំសម្រេចគោលដៅ ៣ សំខាន់ៗ គឺ៖
១. បង្កើនចំណែកនៃវិស័យឧស្សាហកម្មក្នុង ផ.ស.ស និង វិស័យកម្មន្តសាល។
២. ជម្រុញពាណិជ្ជកម្មមុខទំនិញក្រៅពីសំលៀកបំពាក់​ និង ការនាំចេញកសិផលកែច្នៃ។
៣.​ គាំទ្រដល់សហគ្រាសខ្នាតតូច និង មធ្យម។
☆ ទន្ទឹម​នឹង​នេះ ដើម្បីធានាប្រសិទ្ធិភាពនៃការអនុវត្តគោលនយោបាយនេះ ក្រុមព្រឹក្សាអភិវឌ្ឃកម្ពុជា ត្រូវបានប្រគល់នូវអណត្តិកិច្ចជាស្ថាប័នទទួលខុសត្រូវ ដឹកនាំរៀបចំផែនការសកម្មភាពលម្អិត និង សម្របសម្រួលការអនុវត្ត ដើម្បីសំរេចនូវគោលដៅតាមការកំណត់។

កាលពីរសៀលថ្ងៃទី ០១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៤ នៅទីស្តីការក្រសួងការងារ និង បណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត អ៊ិត សំហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ និង បណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានអញ្ជើញជាអធិបតីភាព ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ក្នុងពិធីសំណេះសំណាល និង បំពាក់ស័ក្តិមន្ត្រីអធិការកិច្ចការងារតែមួយរបស់ក្រសួង តើក្រុមអធិការកិច្ចតែមួយនេះមានសមាសភាពមកពីអង្គភាពណាខ្លះ?
○ សមាភាពក្រុមអធិការកិច្ចការងារតែមួយរួមមាន មន្ត្រីអធិការកិច្ចការងារពី៖
• នាយកដ្ឋានអធិការកិច្ចការងារ
• នាយកដ្ឋានវិវាទការងារ
• នាយកដ្ឋានមុខរបរ និង ហត្ថពលកម្ម
• នាយកដ្ឋានការងារកុមារ
• នាយកដ្ឋានពេទ្យការងារ
• បេឡាជាតិរបបសន្តិសុខសង្គម
• នាយកដ្ឋានព័ត៍មានទីផ្សារការងារ
• អគ្គលេខាធិការដ្ឋាននៃគណៈកម្មការសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាកូដកម្ម បាតុកម្ម នៅតាមគ្រប់មុខសញ្ញា។

តើលក្ខខណ្ឌអនាម័យ និង សុខភាពការងារមានអ្វីខ្លះ? ចូររៀបរាប់ និង ពន្យល់ខ្លីៗ។
○ លក្ខខណ្ឌអនាម័យ និង សុខភាពការងារ រួមមាន៖
• ផ្នែកគីមី (ថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត វត្ថុមានជាតិពុល សំណល់មានជាតិពុល ធូលី ផ្សែង កាវ ចំហាយ និង អគ្គីភ័យ...)
• ផ្នែករួបសាស្រ្ត (ពន្លឺ សម្លេង រំញ័រ អគ្គីសនី សីតុណ្ហភាព ការបំភាយកំដៅ...)
• ផ្នែកចិត្តសាស្ត្រសង្គម (គុណភាពការងារ ជម្ងឺតានតឹងអារម្មណ៍ ”MBPI”...)
• ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្ររៀបចំការងារ (ការអង្គុយ ការឈរ ការលើកដាក់...)
• ផ្នែកមេកានិច (គ្រឿងយន្ត ប្លង់ការងារ ក្រណាត់របស់រោងចក្រ ការរៀបចំធ្វើស្តុក ការដឹកជញ្ជូន គេហកិច្ច “ការងារគ្រប់គ្រងរោងចក្រ”....)
• ផ្នែកជីវសាស្ត្រ (អនាម័យចំណីរអាហារ​ អាហាររូបត្ថម្ភ បាក់តេរី វីរុស ពពួកផ្សិត...)

តើអ្វីខ្លះមិនត្រូវរាប់បញ្ជូលជាមួយប្រាក់ឈ្នូល?
○ ចំណុចដែលមិនត្រូវរាប់បញ្ជូលជាមួយប្រាក់ឈ្នូល រួមមាន៖ ការព្យាបាលសុខភាពវិភាជន៍គ្រួសារតាមច្បាប់ សាហ៊ុយធ្វើដំណើរ អត្ថប្រយោជន៍ដែលផ្តល់ឱ្យជាពិសេស ចំពោះកម្មករនិយោជិត ដើម្បីសម្រួលដល់ការបំពេញមុខងារ។

ការពិភាក្សាលើការលើកកម្ពស់លក្ខខណ្ឌការងារល្អប្រសើរ តើមន្ត្រីមានសមត្ថកិច្ចអនុវត្តកាតព្វកិច្ចអ្វីខ្លះ ដល់សហគ្រាស គ្រឹះស្ថាន និង កម្មករ និយោជិត?
○ ការលើកកម្ពស់លក្ខខណ្ឌការងារល្អប្រសើរ មន្ត្រីមានសមត្ថកិច្ចអនុវត្តកាតព្វកិច្ច ដូចខាងក្រោម៖
▪︎ ពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីការងារ។
▪︎ ពង្រឹងអធិការកិច្ចការងារ តាមរយៈការបង្កើតក្រុមអធិការកិច្ចចម្រុះ។
▪︎ រៀបចំរបបអធិការកិច្ចឱ្យបានទៀងទាត់ និង ជាប្រចាំដោយកំណត់យ៉ាងតិច ១០០ គោលដៅ រោងចក្រ សហគ្រាស គ្រឹះស្ថានក្នុង ១ ឆ្នាំ។
▪︎ រៀបចំបញ្ជីត្រូតពិនិត្យ តាមដានការងារអធិការកិច្ចបញ្ជូលក្នុងប្រព័ន្ធព័ត៍មាវិទ្យា។
▪︎ ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយដៃគូជាតិ និង អន្តរជាតិ ជាពិសេសជាមួយអង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ ក្នុងការពង្រឹង និង កសាងសមត្ថភាពរបស់មន្រ្តីអធិការកិច្ចការងារ។
▪︎ រៀបចំឱ្យមានគ្រូបង្គោល ផ្នែកអធិការកិច្ចការងារ ដើម្បីធ្វើការបណ្តុះបណ្តាលដល់អង្គការវិជ្ជាជីវៈ សហគ្រាស គ្រឹះស្ថាន និង អង្គរការជាតិ ឱ្យបានយល់ដឹងពីច្បាប់ស្តីពីការងារ និង បទប្បញ្ញត្តិពាក់ព័ន្ធ។
▪︎ សហការជាមួយដៃគូពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីរៀបចំឱ្យមានសិក្ខាសាលាស្តីពីសិទ្ធិការងារ និង លក្ខខណ្ឌការងារយ៉ាងតិចចំនួន ២ ដងក្នុង ១ ឆ្នាំ​ សំដៅបង្កើនការយល់ដឹងពីច្បាប់ស្តីពីការងារ និង បទប្បញ្ញាតិ្តពាក់ព័ន្ធ។
▪︎ ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ជាមួយអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ ក្នុងការអនុវត្តភារកិច្ចរបស់ខ្លួនក៏ដូចជាតាមដាន និង អនុវត្តរបាយការណ៍អធិការកិច្ចការងារ។
▪︎ ពង្រឹងយន្តការចុះបញ្ជីការ និង ទិដ្ឋាការសំណុំបែបបទស្តីពីសហគ្រាស គ្រឹះស្ថាន ដូចជា ការ​ប្រកាសបើកគ្រឹះស្ថានឱ្យបានច្បាស់លាស់ និង មានតម្លាភាព ឱ្យស្របតាមស្មារតីនៃការប្រកាសរួមរវាងក្រសួងការងារ និង បណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ជាមួយ​ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និង ហិរញ្ញវត្ថុស្តីពីការផ្តល់សេវាសាធារណៈ។
▪︎ ពង្រឹងក្រុមការងារច្បាប់របស់មន្ត្រី សំដៅជួយសម្រួលនីតិវិធីក្នុងការអនុវត្តច្បាប់។