2 days ago
តើរោមគ្របដណ្ដប់នៅកន្លែងណា? ហើយរោមកើតឡើងពីអ្វី?
◈ រោមគ្របដណ្ដប់សារពាង្គកាយទាំងមូល លើកលែងតែ បាតដៃ បាតជើង បបូរមាត់...។ សរសៃរោមដែលស្ថិតនៅក្នុងផ្នែកខាងលើស្បែក កើតឡើងពីកោសិកាអេពីឌែម រឹង និង ងាប់។ ឬសរោមដែលស្ថិតនៅក្នុងគល់រោមនៃស្រទាប់ឌែម ជាកោសិកាមានជីវិត។
◈ រោមគ្របដណ្ដប់សារពាង្គកាយទាំងមូល លើកលែងតែ បាតដៃ បាតជើង បបូរមាត់...។ សរសៃរោមដែលស្ថិតនៅក្នុងផ្នែកខាងលើស្បែក កើតឡើងពីកោសិកាអេពីឌែម រឹង និង ងាប់។ ឬសរោមដែលស្ថិតនៅក្នុងគល់រោមនៃស្រទាប់ឌែម ជាកោសិកាមានជីវិត។
18 days ago
តើក្លិននិងរសជាតិមានទំនាក់ទំនងគ្នាដូចម្ដេច?
◈ ជាធម្មតា អាហារតែងតែបញ្ចេញក្លិនឈ្ងុយ។ នៅពេលម៉ូលេគុលក្លិន ហើរទៅប៉ះជាមួយគ្នានៅក្នុងរន្ធច្រមុះ បណ្ដាលអោយរសជាតិកាន់តែប្រសើរឡើង។
◈ ជាធម្មតា អាហារតែងតែបញ្ចេញក្លិនឈ្ងុយ។ នៅពេលម៉ូលេគុលក្លិន ហើរទៅប៉ះជាមួយគ្នានៅក្នុងរន្ធច្រមុះ បណ្ដាលអោយរសជាតិកាន់តែប្រសើរឡើង។
28 days ago
តើធ្មូលវិញ្ញាណនៅក្នុងរន្ធច្រមុះហៅថាអ្វី? ហេតុអ្វីបានជានៅពេលផ្ដាសាយអ្នកមិនអាចដឹងក្លិន និង រសជាតិបាន?
◈ ធ្មូលវិញ្ញាណនៅក្នុងរន្ធច្រមុះហៅថា កោសិកាឃានវិញ្ញាណ។ បានជានៅពេលផ្ដាសាយ យើងមិនអាចដឹងក្លិន និង រសជាតិបាន ពីព្រោះស្រទាប់ស្លេស្មរនៅក្នុងរន្ធច្រមុះ ក្លាយជាខាប់ដែលធ្វើអោយកោសិកាឃានវិញ្ញាណ គ្មានលទ្ធភាពបំពេញនាទីបានត្រឹមត្រូវ។
◈ ធ្មូលវិញ្ញាណនៅក្នុងរន្ធច្រមុះហៅថា កោសិកាឃានវិញ្ញាណ។ បានជានៅពេលផ្ដាសាយ យើងមិនអាចដឹងក្លិន និង រសជាតិបាន ពីព្រោះស្រទាប់ស្លេស្មរនៅក្នុងរន្ធច្រមុះ ក្លាយជាខាប់ដែលធ្វើអោយកោសិកាឃានវិញ្ញាណ គ្មានលទ្ធភាពបំពេញនាទីបានត្រឹមត្រូវ។
1 month ago
តើញើសមានធាតុបង្កអ្វីខ្លះ? ហើយញើសមាននាទីដូចម្ដេច?
◈ ធាតុបង្ករបស់ញើសមាន ទឹក សាធាតុខនិជ អ៊ុយរេ និង សារធាតុផ្សេងៗទៀត។ ញើសមាននាទី តម្រូវសីតុណ្ហភាណនៃសារពាង្គកាយតាមរំហូតញើស។
◈ ធាតុបង្ករបស់ញើសមាន ទឹក សាធាតុខនិជ អ៊ុយរេ និង សារធាតុផ្សេងៗទៀត។ ញើសមាននាទី តម្រូវសីតុណ្ហភាណនៃសារពាង្គកាយតាមរំហូតញើស។
2 months ago
តើក្រពេញញើសមានលក្ខណះដូចម្ដេច? ហើយហេតុដូចម្ដេចបានជាសីតុណ្ហភាពនៃសារពាង្គកាយថេរ?
◈ ក្រពេញញើសមានទម្រងអង្កូញរាងមូល ហើយមានរាងជាបំពង់ឆ្មាៗ ដែលបើកចំហលើផ្នែកស្បែក តាមរន្ធញើស។
* បានជាសីតុណ្ហភាពសារពាង្គកាយថេរ ដោយសារកម្ដៅលើស ត្រូវបានបញ្ចេញតាមរំហូតទឹក ដោយការបែកញើស។
◈ ក្រពេញញើសមានទម្រងអង្កូញរាងមូល ហើយមានរាងជាបំពង់ឆ្មាៗ ដែលបើកចំហលើផ្នែកស្បែក តាមរន្ធញើស។
* បានជាសីតុណ្ហភាពសារពាង្គកាយថេរ ដោយសារកម្ដៅលើស ត្រូវបានបញ្ចេញតាមរំហូតទឹក ដោយការបែកញើស។
2 months ago
តើតំបន់ឃានវិញ្ញាណមានទម្រង់ដូចម្ដេច? តើស្រទាប់កោសិកានីមួយៗមាននាទីដូចម្ដេច?
◈ តំបន់ឃានវិញ្ញាណជាស្រទាប់សើម ដែលកើតឡើងពីកោសិកាបីស្រទាប់៖ ស្រទាប់កោសិកាទ្រទ្រង់ កោសិកាមូលដ្ឋាន និង កោសិកាឃានវិញ្ញាណ។ ស្រទាប់កោសិកានីមួយៗមាននាទី៖ កោសិកាទ្រទ្រង់ ផ្ដល់សារធាតុចិញ្ចឹមដល់កោសិកាឃានវិញ្ញាណ និង ធ្វើអោយស្លេសនៅក្នុងរន្ធច្រមុះមានពណ៍លឿងភ្លាវ។ កោសិកាមូលដ្ឋាន ជាស្រទាប់បាត សម្រាប់ទ្រទ្រង់ផ្នែកដែលពាក់ព័ន្ធ និង ឃានវិញ្ញាណជាធ្មូលវិញ្ញាណ ក្លិនដែលចាប់យកម៉ូលេគុលក្លិន ដើម្បីបង្កើតជាអាំងភ្លុចប្រសាទ។
◈ តំបន់ឃានវិញ្ញាណជាស្រទាប់សើម ដែលកើតឡើងពីកោសិកាបីស្រទាប់៖ ស្រទាប់កោសិកាទ្រទ្រង់ កោសិកាមូលដ្ឋាន និង កោសិកាឃានវិញ្ញាណ។ ស្រទាប់កោសិកានីមួយៗមាននាទី៖ កោសិកាទ្រទ្រង់ ផ្ដល់សារធាតុចិញ្ចឹមដល់កោសិកាឃានវិញ្ញាណ និង ធ្វើអោយស្លេសនៅក្នុងរន្ធច្រមុះមានពណ៍លឿងភ្លាវ។ កោសិកាមូលដ្ឋាន ជាស្រទាប់បាត សម្រាប់ទ្រទ្រង់ផ្នែកដែលពាក់ព័ន្ធ និង ឃានវិញ្ញាណជាធ្មូលវិញ្ញាណ ក្លិនដែលចាប់យកម៉ូលេគុលក្លិន ដើម្បីបង្កើតជាអាំងភ្លុចប្រសាទ។
3 months ago
ដែលអាចចាប់ក្លិនបាននៅក្នុងរន្ធច្រមុះនីមួយៗមានផ្ទៃក្រឡាប៉ុន្មាន?
◈ នៅក្នុងសំបកខួរក្បាល មជ្ឈមណ្ឌលឃានវិញ្ញាណនៅត្រង់កំពកសៀតផ្កា។ តំបន់ដែលអាចចាប់ក្លិនបាននៅក្នុងរន្ធច្រមុះនីមួយៗ មានផ្ទៃក្រឡាប្រហែល 10cm2។
◈ នៅក្នុងសំបកខួរក្បាល មជ្ឈមណ្ឌលឃានវិញ្ញាណនៅត្រង់កំពកសៀតផ្កា។ តំបន់ដែលអាចចាប់ក្លិនបាននៅក្នុងរន្ធច្រមុះនីមួយៗ មានផ្ទៃក្រឡាប្រហែល 10cm2។
3 months ago
តើអាំងភ្លុចប្រសាទកើតមាននៅកន្លែងណា?
○ អាំងភ្លុចប្រសាទ កើតមាននៅពេលពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណត្រូវបានភ្ញោច កោសិកាវិញ្ញាណរសជាតិ បង្កើតអាំងភ្លុចប្រសាទដែលត្រូវបានបញ្ចូនទៅកាន់ខួរក្បាល ត្រង់កំពកសៀតផ្កា តាមសរសៃប្រសាទវិញ្ញាណនាំ។ បន្ទាប់មក សំបកខួរ បកប្រែអាំងភ្លុចនេះ អោយទៅជារសជាតិ។
○ អាំងភ្លុចប្រសាទ កើតមាននៅពេលពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណត្រូវបានភ្ញោច កោសិកាវិញ្ញាណរសជាតិ បង្កើតអាំងភ្លុចប្រសាទដែលត្រូវបានបញ្ចូនទៅកាន់ខួរក្បាល ត្រង់កំពកសៀតផ្កា តាមសរសៃប្រសាទវិញ្ញាណនាំ។ បន្ទាប់មក សំបកខួរ បកប្រែអាំងភ្លុចនេះ អោយទៅជារសជាតិ។
3 months ago
តើពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណមានទម្រង់ដូចម្ដេចដែរ?
○ ពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណ មានទម្រង់ដូចជា រាងពងក្រពើ ដែលស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយផ្ទៃជញ្ជាំងនៃអញ្រ្ចាញនីមួយៗ។ អញ្ច្រាញមួយ មានពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណច្រើន។ ពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណនីមួយៗ កើតពីកោសិការាងទ្រវែង គឺ កោសិកាទ្រទ្រង់ និង កោសិកាពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណ ដែលបញ្ចាប់ដោយរន្ធល្អិតៗ។ រន្ធល្អិតៗទាំងនេះ បើកចំហទៅរកផ្ទៃនៃអណ្ដាត នៅក្នុងរន្ធរសជាតិមួយ។ នៅក្នុងកោសិកាពន្លក ជីវ្ហាវិញ្ញាណណឹរ៉ូនមួយ ឬ ច្រើនផ្ដុំគ្នាបានជាសរសៃប្រសាទវិញ្ញាណនាំ។
○ ពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណ មានទម្រង់ដូចជា រាងពងក្រពើ ដែលស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយផ្ទៃជញ្ជាំងនៃអញ្រ្ចាញនីមួយៗ។ អញ្ច្រាញមួយ មានពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណច្រើន។ ពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណនីមួយៗ កើតពីកោសិការាងទ្រវែង គឺ កោសិកាទ្រទ្រង់ និង កោសិកាពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណ ដែលបញ្ចាប់ដោយរន្ធល្អិតៗ។ រន្ធល្អិតៗទាំងនេះ បើកចំហទៅរកផ្ទៃនៃអណ្ដាត នៅក្នុងរន្ធរសជាតិមួយ។ នៅក្នុងកោសិកាពន្លក ជីវ្ហាវិញ្ញាណណឹរ៉ូនមួយ ឬ ច្រើនផ្ដុំគ្នាបានជាសរសៃប្រសាទវិញ្ញាណនាំ។
3 months ago
តើអណ្ដាតមានលក្ខណះដូចម្ដេច? តើអញ្ច្រាញជាអ្វី? ពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណជាអ្វី? ហើយវាស្ថិតនៅកន្លែងណា?
○ អណ្ដាត មានលក្ខណះដូចជាបន្ទះសេរសៃឆ្មារៗ នៅពាសពេញអណ្ដាត ជាពិសេសផ្នែកកណ្ដាលនៃអណ្ដាតមានកន្ទូលតូចៗជាច្រើន។ អញ្ចាញកន្ទូលតូចៗ ដែលមានបង្កប់ពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណ។ ពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណ ជាធ្មូលវិញ្ញាណរសជាតិ។ ភាគច្រើន វាស្ថិតនៅលើផ្ទៃអណ្ដាត ប៉ុន្តែវាក៍មាននៅលើផ្ទៃក្រអូមមាត់ ដើមក និង កន្លើតផងដែរ។
○ អណ្ដាត មានលក្ខណះដូចជាបន្ទះសេរសៃឆ្មារៗ នៅពាសពេញអណ្ដាត ជាពិសេសផ្នែកកណ្ដាលនៃអណ្ដាតមានកន្ទូលតូចៗជាច្រើន។ អញ្ចាញកន្ទូលតូចៗ ដែលមានបង្កប់ពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណ។ ពន្លកជីវ្ហាវិញ្ញាណ ជាធ្មូលវិញ្ញាណរសជាតិ។ ភាគច្រើន វាស្ថិតនៅលើផ្ទៃអណ្ដាត ប៉ុន្តែវាក៍មាននៅលើផ្ទៃក្រអូមមាត់ ដើមក និង កន្លើតផងដែរ។
3 months ago
តើផ្នែកនីមួយៗនៃត្រចៀកមានលក្ខណះពិសេសអ្វីខ្លះ?
○ ត្រចៀកក្រៅមានស្លឹកត្រចៀក និង បំពង់សោតវិញ្ញាណ ឬ រន្ធត្រចៀក។ ត្រចៀកកណ្ដាល មានក្រដាសត្រចៀក ឆ្អឹងតូចៗបី និង បង្អូចរាងពងក្រពើ។ ត្រចៀកក្នុង មានបំពង់រាងគូទខ្យង គួចកាន់តែខ្លាំង។
○ ត្រចៀកក្រៅមានស្លឹកត្រចៀក និង បំពង់សោតវិញ្ញាណ ឬ រន្ធត្រចៀក។ ត្រចៀកកណ្ដាល មានក្រដាសត្រចៀក ឆ្អឹងតូចៗបី និង បង្អូចរាងពងក្រពើ។ ត្រចៀកក្នុង មានបំពង់រាងគូទខ្យង គួចកាន់តែខ្លាំង។
3 months ago
តើភាពមិនប្រក្រតីនៃភ្នែកមានប៉ុន្មានប្រភេទ? គឺអ្វីខ្លះ? ចូរបកស្រាយប្រភេទនីមួយៗ?
○ ភាពមិនប្រក្រតីនៃភ្នែកមានពីរប្រភេទគឺ ភ្នែកម្ញ៉ូប និង ភ្នែកអ៊ីពែបម្រូប។
• ភ្នែកម្ង៉ូប៖ មើលវិត្ថុនៅឆ្ងាយមិនច្បាស់។ ចម្ងាយអប្បបរមានៃគំហើញច្បាស់ គឺ ខ្លីជាងភ្នែកធម្មតា។ ចំពោះវិត្ថុនៅឆ្ងាយ រូបភាពកើតឡើងនៅខាងមុខរេទីន គឺ ប្រព័ន្ធអុបទិចភ្នែកបង្រូមខ្លាំងពេក។ ដូចនេះ ត្រូវតែកែភ្នែកម្ញ៉ូបនេះ ដោយពាក់វែនតាឡង់ទីពង្រីក ដើម្បីទាញរូបភាពអោយមកកើតនៅលើរេទីនវិញ ទើបភ្នែកអាចមើលឃើញរូបភាពបានច្បាស់។
• ភ្នែកអ៊ីពែមេត្រូប៖ មើលវត្ថុនៅជិតមិនច្បាស់ ព្រោះចម្ងាយអប្បបរមានៃគំហើញច្បាស់ វែងជាងភ្នែកធម្មតា។ វិត្ថុនៅឆ្ងាយត្រូវមើលឃើញច្បាស់ ប៉ុន្តែដោយមានសម្របតម្រូវបើគ្មានទេ រូបភាពកើតឡើងនៅក្រោយរេទីន ព្រោះប្រព័ន្ធអុបទិចបង្រូមតិច។ គេកែកែវភ្នែក អ៊ីពែតម្រូប ដោយពាក់វែនតាឡង់ទីបង្រូម។
○ ភាពមិនប្រក្រតីនៃភ្នែកមានពីរប្រភេទគឺ ភ្នែកម្ញ៉ូប និង ភ្នែកអ៊ីពែបម្រូប។
• ភ្នែកម្ង៉ូប៖ មើលវិត្ថុនៅឆ្ងាយមិនច្បាស់។ ចម្ងាយអប្បបរមានៃគំហើញច្បាស់ គឺ ខ្លីជាងភ្នែកធម្មតា។ ចំពោះវិត្ថុនៅឆ្ងាយ រូបភាពកើតឡើងនៅខាងមុខរេទីន គឺ ប្រព័ន្ធអុបទិចភ្នែកបង្រូមខ្លាំងពេក។ ដូចនេះ ត្រូវតែកែភ្នែកម្ញ៉ូបនេះ ដោយពាក់វែនតាឡង់ទីពង្រីក ដើម្បីទាញរូបភាពអោយមកកើតនៅលើរេទីនវិញ ទើបភ្នែកអាចមើលឃើញរូបភាពបានច្បាស់។
• ភ្នែកអ៊ីពែមេត្រូប៖ មើលវត្ថុនៅជិតមិនច្បាស់ ព្រោះចម្ងាយអប្បបរមានៃគំហើញច្បាស់ វែងជាងភ្នែកធម្មតា។ វិត្ថុនៅឆ្ងាយត្រូវមើលឃើញច្បាស់ ប៉ុន្តែដោយមានសម្របតម្រូវបើគ្មានទេ រូបភាពកើតឡើងនៅក្រោយរេទីន ព្រោះប្រព័ន្ធអុបទិចបង្រូមតិច។ គេកែកែវភ្នែក អ៊ីពែតម្រូប ដោយពាក់វែនតាឡង់ទីបង្រូម។
3 months ago
តើឃ្លុបគ្រាប់ភ្នែកមានសារធាតុរាវអ្វីខ្លះ? តើសារធាតុរាវនីមួយៗមាននាទីដូចម្ដេច?
○ ឃ្លុបគ្រាប់ភ្នែកមានសារធាតុរាវពីរបែប គឺ អ៊ុយម័រទឹក និង អ៊ុយម័រខន់។ អ៊ុយម័រទឹក មាននាទីរក្សាលំនឹងនៅក្នុងឃ្លុបនៃគ្រាប់ភ្នែក។ អ៊ុយម័រខន់ មាននាទីផ្ដល់ទ្រង់ទ្រាយមាំអោយគ្រាប់ភ្នែក និង បង្កាភ្នែកពីសម្ពាធខាងក្រៅ។
○ ឃ្លុបគ្រាប់ភ្នែកមានសារធាតុរាវពីរបែប គឺ អ៊ុយម័រទឹក និង អ៊ុយម័រខន់។ អ៊ុយម័រទឹក មាននាទីរក្សាលំនឹងនៅក្នុងឃ្លុបនៃគ្រាប់ភ្នែក។ អ៊ុយម័រខន់ មាននាទីផ្ដល់ទ្រង់ទ្រាយមាំអោយគ្រាប់ភ្នែក និង បង្កាភ្នែកពីសម្ពាធខាងក្រៅ។
3 months ago
ចូរពណ៍នាពីម៉ូលេគុល រ៉ូដុបស៊ីន?
○ ម៉ូលេគុលរ៉ូដុបស៊ីនជាច្រើន ស្ថិតនៅក្នុងភ្នាសបន្ទះសំប៉ែត ដែលឃើញមាននៅក្នុងអង្កត់ខាងក្រៅនៃកោសិកាដំបង។ រ៉ូដុបស៊ីន ជាម៉ូលេគុលចម្រុះដែលកើតឡើងពីប្រូតេអ៊ីនអុបស៊ីន និង ម៉ូលេគុលស្រូបពន្លឺ (រ៉េទីណាល់ ឬ ជាតិពណ៍នៃស្រទាប់រ៉េទីន) ដែលជាស្រឡាយនៃវីតាមីន A។ នៅពេលកោសិកាដំបង ស្រូបយកថាមពលពន្លឺ រ៉ូដុបស៊ីនបំបែកទៅជាអុបស៊ីន និង កោសិកាស្រូបពន្លឺ ដែលនាំអោយមានការចាប់ផ្ដើមនូវប្រតិកម្មជាបន្តបន្ទាប់ ហើយបិទនៅបណ្ដាញអ៊ីយ៉ុង នៅក្នុងភ្នាសស៊ីតូប្លាសរបស់កោសិកាដំបង។ ក្រោយមកអាំងភ្លុចប្រសាទ ធ្វើដំណើរទៅកាន់តំបន់ភ្នែកនៅក្នុងសំបកខួរក្បាល។
○ ម៉ូលេគុលរ៉ូដុបស៊ីនជាច្រើន ស្ថិតនៅក្នុងភ្នាសបន្ទះសំប៉ែត ដែលឃើញមាននៅក្នុងអង្កត់ខាងក្រៅនៃកោសិកាដំបង។ រ៉ូដុបស៊ីន ជាម៉ូលេគុលចម្រុះដែលកើតឡើងពីប្រូតេអ៊ីនអុបស៊ីន និង ម៉ូលេគុលស្រូបពន្លឺ (រ៉េទីណាល់ ឬ ជាតិពណ៍នៃស្រទាប់រ៉េទីន) ដែលជាស្រឡាយនៃវីតាមីន A។ នៅពេលកោសិកាដំបង ស្រូបយកថាមពលពន្លឺ រ៉ូដុបស៊ីនបំបែកទៅជាអុបស៊ីន និង កោសិកាស្រូបពន្លឺ ដែលនាំអោយមានការចាប់ផ្ដើមនូវប្រតិកម្មជាបន្តបន្ទាប់ ហើយបិទនៅបណ្ដាញអ៊ីយ៉ុង នៅក្នុងភ្នាសស៊ីតូប្លាសរបស់កោសិកាដំបង។ ក្រោយមកអាំងភ្លុចប្រសាទ ធ្វើដំណើរទៅកាន់តំបន់ភ្នែកនៅក្នុងសំបកខួរក្បាល។
3 months ago
ចូរពណ៌នាពីដំណឹងការបង្កើតអាំងភ្លុចប្រសាទនៅក្នុងភ្នែក?
○ នៅលើកោសិកាកោន និង ដំបង ម៉ូលេគុលប្រូតេអ៊ីនផ្សំជាមួយជាតិពណ៍នៃស្រទាប់រេទីន ដែលបង្កើតបានម៉ូលេគុល រ៉ូដុបស៊ីន (rhodopsin)។ នៅពេលពន្លឺប៉ះជាមួយកោសិកាកោន និង ដំបង វាបំបែកសម្ព័ន្ធគីមីនៅក្នុងម៉ូលេគុល រ៉ូដុបស៊ីន។ ការបំបែកសម្ព័ន្ធគីមីនេះ បង្កើតបានជាអាំងភ្លុចប្រសាទ ដែលធ្វើដំណើរចេញពីកោសិកាកោន ឬ ដំបង តាមសរសៃអុបទិក ទៅកាន់ខួរក្បាល។ បន្ទាប់មក ខួរក្បាលបកស្រាយអាំងភ្លុចជាគំហើញ។
○ នៅលើកោសិកាកោន និង ដំបង ម៉ូលេគុលប្រូតេអ៊ីនផ្សំជាមួយជាតិពណ៍នៃស្រទាប់រេទីន ដែលបង្កើតបានម៉ូលេគុល រ៉ូដុបស៊ីន (rhodopsin)។ នៅពេលពន្លឺប៉ះជាមួយកោសិកាកោន និង ដំបង វាបំបែកសម្ព័ន្ធគីមីនៅក្នុងម៉ូលេគុល រ៉ូដុបស៊ីន។ ការបំបែកសម្ព័ន្ធគីមីនេះ បង្កើតបានជាអាំងភ្លុចប្រសាទ ដែលធ្វើដំណើរចេញពីកោសិកាកោន ឬ ដំបង តាមសរសៃអុបទិក ទៅកាន់ខួរក្បាល។ បន្ទាប់មក ខួរក្បាលបកស្រាយអាំងភ្លុចជាគំហើញ។
3 months ago
តើកោសិកាកោន និង ដំបងរូសនឹងពន្លឺអ្វីខ្លះ? តើគំហើញពណ៍នៃកោសិកាទាំងពីរនេះបានដោយសារអ្វី?
○ កោសិកាកោនរូសនឹងពណ៍ តែត្រូវមានពន្លឺខ្លាំង ទើបអាចញែកអោយឃើញពណ៍បានច្បាស់។ កោសិកាដំបងរូសនឹងបន្លឺខ្សោយ។ វាអាចអោយមនុស្សមើលឃើញក្នុងពន្លឺខ្សោយ ដែលជាគំហើញពណ៍ខ្មៅ និង ស។ គំហើញពណ៍នៃកោសិកាទាំងពីរនេះ បានដោយសារម៉ូលេគុល រ៉ូដុបស៊ីន (rhodopsin)។
○ កោសិកាកោនរូសនឹងពណ៍ តែត្រូវមានពន្លឺខ្លាំង ទើបអាចញែកអោយឃើញពណ៍បានច្បាស់។ កោសិកាដំបងរូសនឹងបន្លឺខ្សោយ។ វាអាចអោយមនុស្សមើលឃើញក្នុងពន្លឺខ្សោយ ដែលជាគំហើញពណ៍ខ្មៅ និង ស។ គំហើញពណ៍នៃកោសិកាទាំងពីរនេះ បានដោយសារម៉ូលេគុល រ៉ូដុបស៊ីន (rhodopsin)។
3 months ago
តើរេទីនមានលក្ខណះដូចម្ដេច? ហើយនៅលើស្រទាប់រេទីនមានចំណុចអ្វីខ្លះគួរកត់សម្កាល់?
○ រេទីន ជា ស្រទាប់ក្នុងបង្អស់នៃគ្រាប់ភ្នែក។ នៅលើស្រទាប់រេទីន មានកោសិការូស និង ពន្លឺពីរបែប គឺ កោសិកាកោន និង កោសិកាដំបង។ អ្វីដែលកត់សម្កាល់នោះ គឺ នៅលើស្រទាប់រេទីន មានស្នាមលឿង និង ចំណុចខ្វាក់ ហើយដែលស្នាមលឿងនេះ ជាផ្នែករូស និង ភ្លឺជាងគេ ហើយអាចអោយយើងមើលឃើញពណ៍។ ចំណុចខ្វាក់ ជា កន្លែងដែលសរសៃឈាម និង សរសៃប្រសាទភ្ជាប់នឹងគ្រាប់ភ្នែក ហើយនៅចំណុចខ្វាក់នេះ គ្មានធ្មូលពន្លឺទេ។
○ រេទីន ជា ស្រទាប់ក្នុងបង្អស់នៃគ្រាប់ភ្នែក។ នៅលើស្រទាប់រេទីន មានកោសិការូស និង ពន្លឺពីរបែប គឺ កោសិកាកោន និង កោសិកាដំបង។ អ្វីដែលកត់សម្កាល់នោះ គឺ នៅលើស្រទាប់រេទីន មានស្នាមលឿង និង ចំណុចខ្វាក់ ហើយដែលស្នាមលឿងនេះ ជាផ្នែករូស និង ភ្លឺជាងគេ ហើយអាចអោយយើងមើលឃើញពណ៍។ ចំណុចខ្វាក់ ជា កន្លែងដែលសរសៃឈាម និង សរសៃប្រសាទភ្ជាប់នឹងគ្រាប់ភ្នែក ហើយនៅចំណុចខ្វាក់នេះ គ្មានធ្មូលពន្លឺទេ។
4 months ago
តើរន្ធប្រស្រីជាអ្វី? ហើយវារីកធំឬរួមតូចនៅពេលណា?
○ រន្ធប្រស្រី ជា រន្ធចំហមួយ នៅចំកណ្ដាលប្រស្រីភ្នែក។ វារីកធំ ឬ រួមតូចនៅពេល៖
· មានពន្លឺស្រទន់ រន្ធប្រស្រីភ្នែករីកធំ ដែលអាចអោយពន្លឺចូលទៅភ្នែកបានច្រើន។
· មានពន្លឺថ្ងៃភ្លឺខ្លាំង រន្ធប្រស្រីរួមតូច ដែលអាចអោយពន្លឺចាំងចូលក្នុងភ្នែកបានតិចតូច។
○ រន្ធប្រស្រី ជា រន្ធចំហមួយ នៅចំកណ្ដាលប្រស្រីភ្នែក។ វារីកធំ ឬ រួមតូចនៅពេល៖
· មានពន្លឺស្រទន់ រន្ធប្រស្រីភ្នែករីកធំ ដែលអាចអោយពន្លឺចូលទៅភ្នែកបានច្រើន។
· មានពន្លឺថ្ងៃភ្លឺខ្លាំង រន្ធប្រស្រីរួមតូច ដែលអាចអោយពន្លឺចាំងចូលក្នុងភ្នែកបានតិចតូច។
4 months ago
តើប្រស្រីភ្នែកមានលក្ខណះដូចម្ដេច? ហើយមាននាទីដូចម្ដេចដែរ?
○ ប្រស្រីភ្នែក កើតឡើងពីសាច់រលីង ដែលមានផ្ទុកជាតិពណ៍។ ជាតិពណ៍នេះ ផ្ដល់ដល់ប្រស្រីភ្នែករបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ដូចជាមនុស្សខ្លះ មានប្រស្រីភ្នែកប្រផេះ ពណ៍ត្នោត ខៀវ ជាដើមៗ។ ប្រស្រីភ្នែក មាននាទីតម្រូវទំហំនៃរន្ធប្រស្រី។
○ ប្រស្រីភ្នែក កើតឡើងពីសាច់រលីង ដែលមានផ្ទុកជាតិពណ៍។ ជាតិពណ៍នេះ ផ្ដល់ដល់ប្រស្រីភ្នែករបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ដូចជាមនុស្សខ្លះ មានប្រស្រីភ្នែកប្រផេះ ពណ៍ត្នោត ខៀវ ជាដើមៗ។ ប្រស្រីភ្នែក មាននាទីតម្រូវទំហំនៃរន្ធប្រស្រី។
4 months ago
តើភ្នាសក្លរ៉ូអ៉ីតមានលក្ខណះដូចម្ដេច? តើវាមាននាទីអ្វីខ្លះ?
○ ភ្នាសក្លរ៉ូអ៊ីត មានលក្ខណះស្រទាប់កណ្ដាលស្ដើង ហើយមានពណ៍ត្នោតចាស់ជាស្រទាប់ក្លរ៉ូអ៊ីត។ ស្រទាប់នេះ សម្បូរដោយសរសៃឈាម។ សរសៃឈាមនៅក្នុងស្រទាប់ក្លរ៉ូអ៊ីត ដឹកនាំសារធាតុចិញ្ចឹម និង អុកស៊ីសែនទៅផ្គត់ផ្គង់ស្រទាប់រទីន និង រក្សាលំនឹងសីតុណ្ហភាពនៅក្នុងភ្នែក។ ឯ ជាតិពណ៍ត្នោតចាស់នៅក្នុងស្រទាប់នេះ បង្កាមិនអោយពន្លឺជះត្រឡប់មកវិញ។
○ ភ្នាសក្លរ៉ូអ៊ីត មានលក្ខណះស្រទាប់កណ្ដាលស្ដើង ហើយមានពណ៍ត្នោតចាស់ជាស្រទាប់ក្លរ៉ូអ៊ីត។ ស្រទាប់នេះ សម្បូរដោយសរសៃឈាម។ សរសៃឈាមនៅក្នុងស្រទាប់ក្លរ៉ូអ៊ីត ដឹកនាំសារធាតុចិញ្ចឹម និង អុកស៊ីសែនទៅផ្គត់ផ្គង់ស្រទាប់រទីន និង រក្សាលំនឹងសីតុណ្ហភាពនៅក្នុងភ្នែក។ ឯ ជាតិពណ៍ត្នោតចាស់នៅក្នុងស្រទាប់នេះ បង្កាមិនអោយពន្លឺជះត្រឡប់មកវិញ។
4 months ago
តើករណេជាអ្វី?
○ ករណេជា ភ្នាសក្លេរ៉ូទិចឡើងថ្លា ហើយប៉ោង មានរាងកោងជាទម្រង់របស់ភ្នែកទាំងមូល ហើយនៅផ្នែកខាងមុខនៃភ្នែក។ ផ្ទៃកោងនៃករណេ ជួយពត់កាំរស្មីនៃពន្លឺ ដែលចាំងចូលមកក្នុងភ្នែក អោយរួមជូបជាមួយគ្នានៅកន្លែងតែមួយ លើភ្នាសរ៉េទីន។
○ ករណេជា ភ្នាសក្លេរ៉ូទិចឡើងថ្លា ហើយប៉ោង មានរាងកោងជាទម្រង់របស់ភ្នែកទាំងមូល ហើយនៅផ្នែកខាងមុខនៃភ្នែក។ ផ្ទៃកោងនៃករណេ ជួយពត់កាំរស្មីនៃពន្លឺ ដែលចាំងចូលមកក្នុងភ្នែក អោយរួមជូបជាមួយគ្នានៅកន្លែងតែមួយ លើភ្នាសរ៉េទីន។
4 months ago
តើប្រព័ន្ធប្រសាទស្វ័យប្រវត្តិមានប៉ុន្មានផ្នែក? តើផ្នែកនីមួយៗមានលក្ខណះដូចម្ដេច?
○ ប្រព័ន្ធប្រសាទស្វ័យប្រវត្តិ ចែកជា ពីរ:ផ្នែក៖ ប្រព័ន្ធសាំប៉ាទិច និង ប្រព័ន្ធប្រសាទប៉ារ៉ាសាំប៉ាទិច។ ប្រព័ន្ធប្រសាទសាំប៉ាទិចមានសកម្មភាព កាលណាមានសកម្មភាពតានតឹង ឧទាហរណ៍ នៅពេលមានអាសន្ន ដូចជា ឆ្កែដេញខាំ អាំងភ្លុចប្រសាទបញ្ជាអោយបេះដូងដើរលឿន និង សម្ពាធឈាមខ្ពស់។ កាលណាកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមខ្ពស់ អាចផ្ដល់ថាមពលច្រើន ដូចនេះគេអាចគេចចេញពីឆ្កែបានរហ័ស។ ឯប្រព័ន្ធប្រសាទប៉ារ៉ាសាំប៉ាទិច មានសកម្មភាពផ្ទុយពីប្រព័ន្ធប្រសាទសាំប៉ាទិច។
○ ប្រព័ន្ធប្រសាទស្វ័យប្រវត្តិ ចែកជា ពីរ:ផ្នែក៖ ប្រព័ន្ធសាំប៉ាទិច និង ប្រព័ន្ធប្រសាទប៉ារ៉ាសាំប៉ាទិច។ ប្រព័ន្ធប្រសាទសាំប៉ាទិចមានសកម្មភាព កាលណាមានសកម្មភាពតានតឹង ឧទាហរណ៍ នៅពេលមានអាសន្ន ដូចជា ឆ្កែដេញខាំ អាំងភ្លុចប្រសាទបញ្ជាអោយបេះដូងដើរលឿន និង សម្ពាធឈាមខ្ពស់។ កាលណាកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមខ្ពស់ អាចផ្ដល់ថាមពលច្រើន ដូចនេះគេអាចគេចចេញពីឆ្កែបានរហ័ស។ ឯប្រព័ន្ធប្រសាទប៉ារ៉ាសាំប៉ាទិច មានសកម្មភាពផ្ទុយពីប្រព័ន្ធប្រសាទសាំប៉ាទិច។
4 months ago
តើណឺរ៉ូនចលករនៃបរិមណ្ឌលប្រសាទមានអ្វីខ្លះ? តើប្រព័ន្ធប្រសាទទាំងពីរនេះមានសកម្មភាពដូចម្ដេច?
○ ណឺរ៉ូនចលករនៃបរិមណ្ឌលប្រសាទ មាន ពីរ ក្រុម៖ ប្រព័ន្ធប្រសាទសូម៉ាទិច និង ប្រព័ន្ធប្រសាទស្វ័យប្រវត្តិ។ ណឺរ៉ូនចលករនៃប្រព័ន្ធប្រសាទសូម៉ាទិច ភ្ជាប់មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទទៅនឹងសាច់ដុំឆ្នូត ឬ សាច់ដុំឆន្ទះ។ ប្រព័ន្ធសូម៉ាទិចត្រូតពិនិត្យ និង សម្របសម្រូលសកម្មភាពឆន្ទះនៃសារពាង្គកាយ ដូចជា ការរត់ ការសរសេរ ...។ ណឺរ៉ូនចលករនៃប្រព័ន្ធប្រសាទស្វ័យប្រវត្តិ ភ្ជាប់មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទទៅនឹងសាច់ដុំរលីង និង សាច់ដុំបេះដូង។
○ ណឺរ៉ូនចលករនៃបរិមណ្ឌលប្រសាទ មាន ពីរ ក្រុម៖ ប្រព័ន្ធប្រសាទសូម៉ាទិច និង ប្រព័ន្ធប្រសាទស្វ័យប្រវត្តិ។ ណឺរ៉ូនចលករនៃប្រព័ន្ធប្រសាទសូម៉ាទិច ភ្ជាប់មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទទៅនឹងសាច់ដុំឆ្នូត ឬ សាច់ដុំឆន្ទះ។ ប្រព័ន្ធសូម៉ាទិចត្រូតពិនិត្យ និង សម្របសម្រូលសកម្មភាពឆន្ទះនៃសារពាង្គកាយ ដូចជា ការរត់ ការសរសេរ ...។ ណឺរ៉ូនចលករនៃប្រព័ន្ធប្រសាទស្វ័យប្រវត្តិ ភ្ជាប់មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទទៅនឹងសាច់ដុំរលីង និង សាច់ដុំបេះដូង។
4 months ago
តើសរសៃប្រសាទលលាដ៍ក្បាលបែកចេញពីណា? ហើយពាក់ព័ន្ធទៅទីណា?
○ សរសៃប្រសាទលលាដ៍ក្បាល បែកចេញពីខួរក្បាល។ មួយភាគធំ វាភ្ជាប់ទៅផ្នែកផ្សេងៗ នៅក្នុងក្បាល និង ផ្ទៃមុខ ដូចជា សាច់ដុំដែលធ្វើអោយភ្នែក និង អណ្ដាតមានចលនា។
○ សរសៃប្រសាទលលាដ៍ក្បាល បែកចេញពីខួរក្បាល។ មួយភាគធំ វាភ្ជាប់ទៅផ្នែកផ្សេងៗ នៅក្នុងក្បាល និង ផ្ទៃមុខ ដូចជា សាច់ដុំដែលធ្វើអោយភ្នែក និង អណ្ដាតមានចលនា។
4 months ago
តើខួរឆ្អឹងខ្នងមានទំនាក់ទំនងជាមួយខួរក្បាលយ៉ាងដូចម្ដេច?
○ ព័តមានផ្នែកវិញ្ញាណ និង ចលករ ឆ្លងកាត់ពីខួរក្បាលទៅផ្នែកផ្សេងៗទៀតនៃសារពាង្គកាយ តាមរយះខួរឆ្អឹងខ្នង។ ម្យ៉ាងទៀតសរសៃប្រសាទវិញ្ញាណនាំ និង ចលករទាំងអស់ ដែលស្ថិតក្រោមកញ្ចឹងក ត្រូវតែឆ្លងកាត់ខួរឆ្អឹងខ្នងទៅកាន់ខួរក្បាល។
○ ព័តមានផ្នែកវិញ្ញាណ និង ចលករ ឆ្លងកាត់ពីខួរក្បាលទៅផ្នែកផ្សេងៗទៀតនៃសារពាង្គកាយ តាមរយះខួរឆ្អឹងខ្នង។ ម្យ៉ាងទៀតសរសៃប្រសាទវិញ្ញាណនាំ និង ចលករទាំងអស់ ដែលស្ថិតក្រោមកញ្ចឹងក ត្រូវតែឆ្លងកាត់ខួរឆ្អឹងខ្នងទៅកាន់ខួរក្បាល។
4 months ago
តើខួរឆ្អឹងខ្នងស្ថិតនៅកន្លែងណា? ហើយខួរឆ្អឹងខ្នងការពារដោយអ្វីខ្លះ?
○ ខួរឆ្អឹងខ្នងស្ថិតនៅប្រហោងឆ្អឹងកងខ្នង។ ខួរឆ្អឹងខ្នងការពារដោយឆ្អឹងខ្នង ស្រោមខួរ និង ទឹកខួរ។
○ ខួរឆ្អឹងខ្នងស្ថិតនៅប្រហោងឆ្អឹងកងខ្នង។ ខួរឆ្អឹងខ្នងការពារដោយឆ្អឹងខ្នង ស្រោមខួរ និង ទឹកខួរ។
4 months ago
តើខួរតូចចូលរួមក្នុងការរក្សាលំនឹងដូចម្ដេច? ប្រសិនបើខួរតូចខូចខាត តើវានឹងមានបញ្ហាអ្វីកើតឡើង?
○ នៅពេលសាច់ដុំបញ្ចូនអាំងភ្លុចប្រសាទ តាមផ្លូវប្រសាទវិញ្ញាណនាំទៅខួរតូច អាំងភ្លុចនេះ ផ្ដល់ព័ត៌មានពីទីតាំង និង អត្រានៃការកន្រ្ដាក់របស់សាច់ដុំ។ បន្ទាប់មក ខួរតូច បញ្ចូនអាំងភ្លុចទៅសំបកខួរ ដើម្បីអោយខួរក្បាលកែលំអរ និង សម្របសម្រួលចលនានៃសាច់ដុំ។ ដូចនេះ សំបកខួរក្បាល និង ខួរតូចធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីបង្កើតចលនាឆន្ទ:មួយ មានសណ្ដាប់ធ្នាប់ និង រលូន។ ប្រសិនបើ ខួរតូច មានការបាតបង់ និង ខូចខាតគេសង្កេតឃើញថា សារពាង្គកាយបាត់បង់តុល្យាភាព ឬ មានចលនាកន្រ្ដាក់ញ័រៗ។
○ នៅពេលសាច់ដុំបញ្ចូនអាំងភ្លុចប្រសាទ តាមផ្លូវប្រសាទវិញ្ញាណនាំទៅខួរតូច អាំងភ្លុចនេះ ផ្ដល់ព័ត៌មានពីទីតាំង និង អត្រានៃការកន្រ្ដាក់របស់សាច់ដុំ។ បន្ទាប់មក ខួរតូច បញ្ចូនអាំងភ្លុចទៅសំបកខួរ ដើម្បីអោយខួរក្បាលកែលំអរ និង សម្របសម្រួលចលនានៃសាច់ដុំ។ ដូចនេះ សំបកខួរក្បាល និង ខួរតូចធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីបង្កើតចលនាឆន្ទ:មួយ មានសណ្ដាប់ធ្នាប់ និង រលូន។ ប្រសិនបើ ខួរតូច មានការបាតបង់ និង ខូចខាតគេសង្កេតឃើញថា សារពាង្គកាយបាត់បង់តុល្យាភាព ឬ មានចលនាកន្រ្ដាក់ញ័រៗ។
4 months ago
តើផ្ទៃរបស់ខួរតូចមានលក្ខណះដូចម្ដេច? តើខួរតូចពិនិត្យចលករអ្វីខ្លះ?
○ ខួរតូចចែកចេញជាអឌ្ឍគោលខួរចំនួនពីរចំហៀង។ ស្រទាប់ខាងក្រៅរបស់ខួរតូច មានផ្នត់ជ្រៅជាច្រើន ដែលកើតឡើងពីសារធាតុប្រផេះ ឯផ្នែកខាងក្នុង សារធាតុដូចនៅក្នុងខួរធំដែរ។
° ខួរធំត្រូតពិនិត្យចលនាឆន្ទះទាំងអស់ និង ចលនាអឆន្ទះមួយចំនួន។
○ ខួរតូចចែកចេញជាអឌ្ឍគោលខួរចំនួនពីរចំហៀង។ ស្រទាប់ខាងក្រៅរបស់ខួរតូច មានផ្នត់ជ្រៅជាច្រើន ដែលកើតឡើងពីសារធាតុប្រផេះ ឯផ្នែកខាងក្នុង សារធាតុដូចនៅក្នុងខួរធំដែរ។
° ខួរធំត្រូតពិនិត្យចលនាឆន្ទះទាំងអស់ និង ចលនាអឆន្ទះមួយចំនួន។
5 months ago
តើអ៉ីប៉ូឡាមុសស្ថិតនៅកន្លែងណា? តើវាមាននាទីដូចម្ដេច?
○ អ៊ីប៉ូឡាមុសស្ថិតនៅកន្លែង ផ្នែកបាតនៃខួរធំ ខាងក្រោមតាឡាមុស។ វាមាននាទី ត្រួតពិនិត្យការស្រែកឃ្លាន តំហែរក្សាសីតុណ្ហភាណ តុល្យភាពទឹក និង សម្ពាធឈាម។ បន្ថែមពីនេះ អ៊ីប៉ូតាឡាមុស មាននាទីបង្កើត ឬ ភ្ញោចបញ្ចេញអរម៉ូនរបស់ក្រពេញអ៊ីប៉ូភីស។
○ អ៊ីប៉ូឡាមុសស្ថិតនៅកន្លែង ផ្នែកបាតនៃខួរធំ ខាងក្រោមតាឡាមុស។ វាមាននាទី ត្រួតពិនិត្យការស្រែកឃ្លាន តំហែរក្សាសីតុណ្ហភាណ តុល្យភាពទឹក និង សម្ពាធឈាម។ បន្ថែមពីនេះ អ៊ីប៉ូតាឡាមុស មាននាទីបង្កើត ឬ ភ្ញោចបញ្ចេញអរម៉ូនរបស់ក្រពេញអ៊ីប៉ូភីស។
5 months ago
តើតាឡាមុសជាអ្វី? តើវាមាននាទីដូចម្ដេច?
○ តាឡាមុសជាស្ថានីយ៍បញ្ជូនបន្ត។ វាមាននាទីចាប់យកអាំងភ្លុចពីណីរ៉ូនវិញ្ញាណនាំ ហើយបញ្ចូនទៅកាន់ផ្នែកត្រឹមត្រូវវានៅក្នុងសំបកខួរ ដែលនឹងត្រូវបកស្រាយ។ ក្រៅពីនេះវាមាននាទី ជ្រើសរើសរំញោច ដើម្បីបង្ការ បន្ទុកច្រើនហូស ផ្នែកវិញ្ញាណ។
○ តាឡាមុសជាស្ថានីយ៍បញ្ជូនបន្ត។ វាមាននាទីចាប់យកអាំងភ្លុចពីណីរ៉ូនវិញ្ញាណនាំ ហើយបញ្ចូនទៅកាន់ផ្នែកត្រឹមត្រូវវានៅក្នុងសំបកខួរ ដែលនឹងត្រូវបកស្រាយ។ ក្រៅពីនេះវាមាននាទី ជ្រើសរើសរំញោច ដើម្បីបង្ការ បន្ទុកច្រើនហូស ផ្នែកវិញ្ញាណ។
