តើអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរចែកចេញជាប៉ុន្មានចលនា? អ្វីខ្លះ? ចូររាប់និងបង្ហាញពីលក្ខណៈសំគាល់នៃអក្សរសិល្ប៍ទាំងនោះផង។
○ ចលនាអក្សរសិល្ប៍​ខ្មែរ ចែកចេញជា ៤ ចលនា គឺ៖
ក. ចលនាពុទ្ធនិយម៖ សំគាល់ដោយអត្ថន័យ អត្ថរូប អត្ថរស
+ ផ្នែកអត្ថន័យ
· តួអង្គ៖ ពោធិសត្វ កន្សៃសារពេជ្ញ
· ទីកន្លែង៖ ស្ថានសួគ៌ ស្ថានមនុស្ស ស្ថាននរក
· ពេលវេលា៖ វែង (៥០០ ជាតិ)
+ ផ្នែកអត្ថរូប
· ផ្តើមរឿង៖ រំលឹកគុណព្រះរតនត្រ័យ
· ការប្រើពាក្យ៖ ពាក្យបាលី ខ្មែរបុរាណ
· បញ្ចប់៖ សជាតិ = តួអង្គល្អ = ឋានសួគ៌ ឯតួអង្គអាក្រក់ទៅឋាននរក
+ ផ្នែកអត្ថរស
· វិសិដ្ឋរស
· កុសលរស
កំសត់រស
ខ. ចលនាអក្សរសិល្ប៍ព្រាហ្មណ៍និយម៖ សំគាល់ដោយអត្ថន័យ អត្ថរូប អត្ថរស
+ ផ្នែកអត្ថន័យ
· តួអង្គ៖ ជាអាទិទេព តំនាងអោយសភាវៈល្អ
· ទីកន្លែង៖ ទាក់ទងភពទាំងបី
· ពេលវេលា៖ ពេលវែង (តកូនតចៅ)
· ទាក់ទងទៅនឹងសភាវៈល្អ និង អាក្រក់ (ដោះស្រាយដោយហិង្សា)​
+ ផ្នែកអត្ថរូប
· ប្រើពាក្យសំស្រ្កឹត
· បញ្ចប់រឿង ដោយអោយសភាវៈល្អ ទទួលជ័យជំនះ
+ ផ្នែកអត្ថរស
· អច្ឆរិយរស
· វិសេសរស
· វិររស
គ. ចលនាខេមរនិយម៖ សំគាល់ ដោយអត្ថន័យ អត្ថរូប អត្ថរស
+ ផ្នែកអត្ថន័យ
· តួអង្គ៖ ប្រុសស្រី ជា មនុស្សសាមញ្ញធម្មតា
· ទីកន្លែង៖ ទាក់ទងភូមិស្រុក ដែលមាននៅក្នុងប្រទេស
· ពេលវេលា៖ មានវែង ខ្លីអាស្រ័យតាមជំនើររឿង
· ទាក់ទងទៅនឹងជីវភាពរបស់ប្រជាជន ក្នុងសង្គម
+ ផ្នែកអត្ថរូប
ផ្តើមរឿង៖ ដោយសេរី
· ការប្រើពាក្យ៖ ពាក្យសាមញ្ញធម្មតា
· បញ្ចប់រឿងផ្សេងគ្នា តាមសិល្ប៍វិធីរបស់អ្នកនិពន្ធ
+ ផ្នែកអត្ថរស
· តថរស
· សង្គមរស
· កុសលរស
· វីររស
ឃ. ចលនាបរទេសនិយម
· ជារឿងបកប្រែ៖ តែដំណើររឿង តួអង្គ ពេលវេលាទីកន្លែង នៅរក្សាតាមច្បាប់ដើម