តើយុត្តាធិការជាអ្វី?
○ យុត្តាធិការនៃតុលា គឺ គ្រប់ដណ្តប់គ្រប់សំណួរទាំងឡាយបានសំដៅមក និង គ្រប់បញ្ហាទាំងអស់ ដែលត្រូវផ្តល់សម្រាប់ធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិ ឬ ស្ថិតកក្នុងសន្ធិសញ្ញ ឬ អនុសញ្ញាដែលបម្រុងសម្រាប់អ្នកបញ្ជាក់ ទៅឲ្យតុលាការ ឬ ក៏ធ្វើការប្រកាសចំពោះប្រសិទ្ធភាពនោះ។ ការប្រកាសទទូលយកយុត្តាធិការទាំងនោះ មិនបញ្ជូលនូវករណីមួយចំនួន។ យោងទៅតាម មាត្រាទី ៣៨ នៃលក្ខន្និកៈ តុលាការអាចសម្រេចចិត្ត ទៅលើទំនាក់ទំនងណាមួយ ដោយយោងទៅតាម៖
• អនុសញ្ញាអន្តរជាតិ ដែលបង្កើតឡើងដោយរដ្ឋមួយ ទទួលស្គាល់ដោយរដ្ឋដែលមានវិវាទកម្ម។
• ទំនៀមទម្លាប់អន្តរជាតិ ជា ភស្តុតាងនៃការប្រតិបត្តិទូទៅមួយ ដែលទទួលស្គាល់ដោយច្បាប់។
• គោលការណ៍ទូទៅនៃច្បាប់ ដែលទទួលស្គាល់ដោយប្រទេស ទាំងឡាយ ជា សមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ។
• ការសម្រេចចិត្តរបស់តុលាការ និង ការបង្រៀនរបស់អ្នកនិពន្ធអត្ថបទ ដែលមានកម្រិតខ្ពស់បំផុតនៃប្រទេសខុសៗគ្នា។ ជាការពិត មានអង្គបន្ទាប់បន្សំ ក្នុងការការកំណត់នីតិរបស់ប្រទេសនីមួយៗ ជាសមភាពកំណត់ដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសនោះ។
• ប្រសិនបើភាគីទាំងអស់យល់ព្រម តុលាការអាចសម្រេចចិត្តក្នុងករណីមួយ ដោយឈរលើមូលដ្ឋានសមភាព។
○ យុត្តាធិការនៃតុលា គឺ គ្រប់ដណ្តប់គ្រប់សំណួរទាំងឡាយបានសំដៅមក និង គ្រប់បញ្ហាទាំងអស់ ដែលត្រូវផ្តល់សម្រាប់ធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិ ឬ ស្ថិតកក្នុងសន្ធិសញ្ញ ឬ អនុសញ្ញាដែលបម្រុងសម្រាប់អ្នកបញ្ជាក់ ទៅឲ្យតុលាការ ឬ ក៏ធ្វើការប្រកាសចំពោះប្រសិទ្ធភាពនោះ។ ការប្រកាសទទូលយកយុត្តាធិការទាំងនោះ មិនបញ្ជូលនូវករណីមួយចំនួន។ យោងទៅតាម មាត្រាទី ៣៨ នៃលក្ខន្និកៈ តុលាការអាចសម្រេចចិត្ត ទៅលើទំនាក់ទំនងណាមួយ ដោយយោងទៅតាម៖
• អនុសញ្ញាអន្តរជាតិ ដែលបង្កើតឡើងដោយរដ្ឋមួយ ទទួលស្គាល់ដោយរដ្ឋដែលមានវិវាទកម្ម។
• ទំនៀមទម្លាប់អន្តរជាតិ ជា ភស្តុតាងនៃការប្រតិបត្តិទូទៅមួយ ដែលទទួលស្គាល់ដោយច្បាប់។
• គោលការណ៍ទូទៅនៃច្បាប់ ដែលទទួលស្គាល់ដោយប្រទេស ទាំងឡាយ ជា សមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ។
• ការសម្រេចចិត្តរបស់តុលាការ និង ការបង្រៀនរបស់អ្នកនិពន្ធអត្ថបទ ដែលមានកម្រិតខ្ពស់បំផុតនៃប្រទេសខុសៗគ្នា។ ជាការពិត មានអង្គបន្ទាប់បន្សំ ក្នុងការការកំណត់នីតិរបស់ប្រទេសនីមួយៗ ជាសមភាពកំណត់ដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសនោះ។
• ប្រសិនបើភាគីទាំងអស់យល់ព្រម តុលាការអាចសម្រេចចិត្តក្នុងករណីមួយ ដោយឈរលើមូលដ្ឋានសមភាព។
4 months ago