ដូចម្តេចហៅដែលថាអរិយសច្ច? តើអរិយសច្ចមានប៉ុន្មាន? ចូររៀបរាប់ពីចំណុចនីមួយៗឱ្យបានក្បោះក្បាយ។
○ អរិយសច្ច គឺជាសច្ច ឬ ការពិតដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ គួរគោរព គួរជឿ គួរដឹង គួរចេះ។ អរិយសច្ចមាន ៤ គឺ៖
· ទុក្ខអរិយសច្ច
· សមុទយអរិយសច្ច
· និរោធអរិយសច្ច
· មគ្គអរិយសច្ច
ក. ទុក្ខអរិយសច្ច គឺជា សេចក្តីពិតប្រាកដ៏ជៀសពុំផុតឡើយ គ្រាន់តែ​ខ្លះទុក្ខតិច ខ្លះមានទុក្ខច្រើន ខ្លះទុក្ខមុន ខ្លះទុកក្រោយ។ ទុក្ខមានច្រើនប្រភេទ គឺ៖
· ជាតិទុក្ខ៖ ទុក្ខមានតាំងពីកំណើត
· ជរាទុក្ខ៖ ទុក្ខកើតពីពេលចាស់ជរា
· ព្យាធិទុក្ខ៖ ទុក្ខកើតមានពេលចាស់ជង្ងឺ
· មរណៈទុក្ខ៖ ទុក្ខកើតមានៅពេលស្លាប់

ខ. សមុទយសច្ច គឺ ហេតុដែលនាំឱ្យមានទុក្ខ បានសេចក្តីថាទុក្ខ កើតឡើងមកពីមានហេតុ មានឫសគល់ប្រាកដ។
* អវិជ្ជា និង តណ្ហា គឺ សេចក្តីល្ងង់ខ្លៅ និងចិត្តជាប់ជំពាក់លោភចង់បាន ត្រេកត្រអាល ស្រេកឃ្លាន ចង់រស់នៅ ចង់សប្បាយ។ ហេតុដែលនាំឱ្យមានទុក្ខមាន បី គឺ៖
១. កាមតណ្ហា៖ ជាប់ជំពាក់និងកាមគុណ ៥ គឺ រូប សម្លេង ក្លិន រស និង សម្ជស្ស។
២. ភវតណ្ហា៖ ការលោភ ចង់បានទៅកើតនៅឯឋានព្រហ្ម ដោយយល់ខុសថា ចាស់ ជរា មរណៈ នៅក្នុងឋាននោះពុំមានឡើយ បានដល់ពួកយោគារចរ ដែលខំធ្វើឈានសមាបត្តិប្រាថ្នាឱ្យបានកើត ក្នុងឋានព្រហ្មនេះ។
៣. វិភវតណ្ឌា៖ ការលោភ ចង់បានទៅកើតនៅឯណាឋានព្រហ្ម ដោយយល់ថាពុំវិលត្រឡប់មកកើតក្នុងឋានមនុស្សវិញទេ ហើយភាន់ច្រឡំថានឹងបាននិព្វាន រំលត់ខណ្ធនៅក្នុងព្រហ្មលោកនេះ។

គ. និរោធអរិយសច្ច គឺទុក្ខពិតជាមាន ហើយអាចមានវិធីរំលត់ទុក្ខ។ បើចង់បំបាត់ទុក្ខត្រូវតែបំបាត់អវិជ្ជា លះបង់តណ្ហា។ អវិជ្ជា និង តណ្ហា ជាប្រភពនៃទុក្ខ។

ឃ. មត្តអរិយសច្ច គឺជាមាគ៌ារំលត់ទុក្ខ។ ដើម្បីបំបាត់ទុក្ខគេត្រូវតែដើរតាមមគ្គទាំងប្រាំបី ឬ អដ្ធង្គិកមគ្គ មានជាអាទ៍៖
· សម្មាទីដ្ធិ៖ ការយល់ឃើញត្រូវ
· សម្មាសង្កប្ប៖ ការត្រិះរិះត្រូវ
· សម្មាវាចា៖ ការពោលពាក្យត្រូវ
· សម្មាកម្មន្ត៖ ការងារត្រូវ
· សម្មាអាជីវ៖ ការព្យាយាមត្រូវ
· សម្មាវាយាម៖ ការព្យយាមត្រូវ
· សម្មាសតិ៖ ការភ្ញាក់រឮកត្រូវ
· សម្មាសមាធិ៖ សមាធិត្រូវ